Прочитайте текст и выполните задания.

С давних времен людям, говорящим на разных языках, приходилось общаться друг с другом.

Собеседники могут говорить каждый на своем родном языке и частично понимать друг друга, если языки похожи. В славянских странах русского скорее всего как-то поймут, но в соседней Венгрии — уже нет: венгерский язык совершенно не похож на русский.

Часто бывает так, что двум собеседникам помогает понять друг друга третий — переводчик. Но, во-первых, на перевод уходит лишнее время, во-вторых, он не всегда возможен.

Нередко собеседники переходят на третий язык, не родной для них обоих. В современном мире это может быть абсолютно «ничей» язык эсперанто или латынь, но чаще говорят на языке, который для кого-то в мире родной. Обычно этот язык обладает б?льшим авторитетом, чем родные языки собеседников. Им может быть просто какой-нибудь распространенный язык. В современном мире языком международного общения нередко выступает английский язык.

1. Выпишите из текста имена собственные.друг,родной,язык,собеседник,руский,
2. Приведите примеры одушевленных и неодушевленных существительных. мама,папа,стол,стул,подушка,конфети,игрушки. Лицо,рот,мозг,Бог,демон,снег,магазин.

Прочитайте текст. Запишите все существительные в нужной форме. Заполните таблицы примерами из текста.Сильно одряхлел дедушка, а прежде был молодцем. Плохо он видел, плохо слышал;  руки и  ноги дрожали у него от старости : несет ложку дедудшка ко рту – и суп расплескивает.Не понравилось это сыну и невесте: перестали они отцу с собой за стол сажать, запрятали его за печь и стали кормить из глиняной чашкой. Задрожали руки у старика чашка выпала и разбилась. Пуще прежнего разозлились сын и невестка: стали кормить отца из старой деревянной миски.У старикова сын был свой маленький сынок. Сидит раз мальчик на полу и складывает что-то из щепочки.Что ты делаешь, дитятко? — спросила у него мать, вытирая посуду с полотенцем .Коробочку , — отвечает дитя, — вот как вы состаритесь с тятенькой , я буду вас из деревянной коробочкой кормить.Переглянулись отец и мать  и покраснели. Перестали с тех пор старика за печь прятать, из деревянной миски  кормить.

Մեծագույն երգահան, երաժշտագետ, երաժշտական էթնոլոգ և երգիչ Կոմիտասի մահից գրեթե մեկ դար է անցել, սակայն նրա կյանքի որոշ մանրամասներ գաղտնիք են մնում նույնիսկ նրա արվեստն ուսումնասիրողների համար։

Մեծանուն երգահան Կոմիտասի (Սողոմոն Սողոմոնյան) թողած ստեղծագործական ժառանգությունն ահռելի նշանակություն ունի հայ երաժշտության համար, թեև ձեռագրերի մեծ մասը ոչնչացվել է կամ կորել։ Նրա երաժշտական հանճարի առջև խոնարհվում էին եվրոպացի անվանի երգահանները` Կլոդ Դեբյուսին, Քամիլ Սեն Սանսը, Վենսան դ’Էնդին, Գաբրիել Ֆորեն…

Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Վազգեն Առաջինը Կոմիտասի մասին ասել է. «Հայ ժողովուրդը կոմիտասյան երգին մեջ գտավ, ճանաչեց իր հոգին, իր հոգեկան ինքնությունը։ Կոմիտաս վարդապետը սկիզբ է, որ վախճան չունի։ Նա պիտի ապրի հայ ժողովրդով, հայ ժողովուրդը պիտի ապրի նրանով, ինչպես այսօր, այնպես էլ հավիտյան»։

1915 թվականին Կոմիտասը հայ մտավորականների և արվեստի գործիչների հետ աքսորվեց Անատոլիայի խորքերը և տեսավ սեփական ժողովրդի սարսափելի ոչնչացումը։ Ու թեև ազդեցիկ մարդկանց շնորհիվ նրան վերադարձրին Կոստանդնուպոլիս, այնուհանդերձ դաժան սպանությունների պատկերները անջնջելի հետք թողեցին Կոմիտասի հոգում։

Երկար տարիներ ի վեր ընդունված էր համարել, որ Կոմիտասի մոտ շիզոֆրենիա է զարգացել, որի հետևանքով էլ նա վախճանվել է` գրեթե 20 տարի անցկացնելով Փարիզի Վիլ-Եվրայի հոգեբուժարանում։ Սակայն վերջին տարիների հետազոտությունները հերքում են այդ վարկածը։ Ըստ նոր ուսումնասիրությունների` վարդապետը խենթ չի եղել, և նրա լռությունը չի կարելի շիզոֆրենիայի ախտանիշ համարել։

Փարիզի երկու հոգեբուժարանների առաջատար մասնագետ, բժշկության դոկտոր Լուիս ֆոն Հովհաննիսյանն իր ատենախոսությունում եզրակացրել է, որ Կոմիտասի մոտ հետտրավմատիկ խանգարում է եղել, որը հնարավոր էր բուժել, սակայն ոչ ոք չի արել դա, չնայած որ այն ժամանակ գործում էր այսպես կոչված «Կոմիտաս վարդապետի օգնության կոմիտեն»։

Բնական թվերի հանման հաշվեկանոնը

Դասարանական առաջադրանքներ

1․Կատարե՛ք հանում

Օրինակ ՝ 684-121=563

			—	6	8	4
				1	2	1
				5	6	3

13985-6667

			—
				1	3	9	8	5
					6	6	6	7
					7	3	1	8

38992-847

			—
				3	8	9	9	2
						8	4	7
				3	8	1	4	5

4025-2983

			—
				4	0	2	5
				2	9	8	3
				1	3	4	2

25344-7608

			—
				2	5	3	4	4
					7	6	0	8
				1	7	7	3	6

2․ Աստղանիշները փոխարինեք թվանշաններով այնպես, որ ստացված գրառումները ճիշտ լինեն:

—	1	7	5	5
		8	9	2
		8	6	3

—	1	3	0	6
		8	7	8
		4	2	8

3․ Եթ թիվը բազմապատկենք 16-ով և ստացված արդյունքին գումարենք 80, ապա կստանանք 400։ Գտե՛ք այդ թիվը։   

 x x 16+80=400

x x 16=400-80

x x16=320

320:16=

x=20

4․  Գրքում կա 1036 էջ, որից ընթերցողը կարդացել է 257 էջ։ Մնացած էջերի քանակը որքաո՞վ է մեծ կարդացած էջերի քանակից։ 1036-257=779

779-257=522

Բանավոր հարցեր (Սիրելի սովորողներ տեղադրված տեսական նյութերը կարդում ենք)

Ո՞րն է բնական թվերի գումարման տեղափոխական հատկությունը։ 

Ո՞րն է բնական թվերի բազմապատկման տեղափոխական հատկությունը։

Ո՞րն է բնական թվերի գումարման զուգորդական օրենքը։

Ո՞րն է բնական թվերի բազմապատկման զուգորդական օրենքը։

Ո՞րն է բնական թվերի բազմապատկման բաշխական օրենքը գումարման նկատմամբ։

Ո՞րն է բնական թվերի գումարման հաշվեկանոնը

Հարևան-6 տառ 7 հնչյուն

Սևան-4 տառ 5 հնչյուն

ոզնի-4 տառ 5 հնչյուն

եղանակ-6 տառ 7 հնչյուն

տերևաթափ-8 տառ 10 հնչյուն

ոհմակ-5 տառ 6 հնչյուն

անօթևան-7տառ 8 հնչյուն

ելակ-4 տառ 5 հնչյուն

ամենաերկար-10 տառ 11 հնչյուն

Բնական‌ ‌թվերի‌  ‌գումարման‌ ‌տեղափոխական‌ ‌և‌ ‌զուգորդական‌ ‌

օրենքները‌ ‌

 ‌

 ‌

Գումարվող‌ ‌թվերը‌ ‌կոչվում‌ ‌են‌ ‌‌գումարելիներ‌,‌ ‌իսկ‌ ‌գումարման‌ ‌արդյունքը՝‌ ‌

գումար‌։‌ ‌ ‌

Բնական‌ ‌թվերի‌ ‌գումարման‌ ‌տեղափոխական‌ ‌օրենք‌․‌ ‌

Գումարելիների‌ ‌տեղերը‌ ‌փոխանակելիս‌ ‌գումարը‌ ‌չի‌ ‌փոխվում։‌ ‌ ‌

Բնական‌ ‌թվերի‌ ‌գումարման‌ ‌զուգորդական‌ ‌օրենքը‌․‌ ‌

Եթե‌ ‌երկու‌ ‌թվերի‌ ‌գումարին‌ ‌գումարվում‌ ‌է‌ ‌երրորդ‌ ‌թիվը,‌ ‌արդյունքը‌ ‌

հավասար‌ ‌կլինի‌ ‌այն‌ ‌թվին,‌ ‌որը‌ ‌ստացվում‌ ‌է,‌ ‌եթե‌ ‌առաջին‌ ‌թվին‌ ‌

գումարվում‌ ‌է‌ ‌երկրորդ‌ ‌և‌ ‌երրորդ‌ ‌թվերի‌ ‌գումարը։‌ ‌ ‌

 ‌

Դասարանական‌ ‌առաջադրանքներ‌․‌ ‌

1‌․‌‌ ‌Գտե՛ք‌ ‌առաջին‌ ‌երեք‌ ‌կարգային‌ ‌միավորների‌ ‌գումարը։‌ ‌111

2‌․‌‌ ‌Գտե՛ք‌ ‌ամենամեծ‌ ‌եռանիշ‌ ‌թվի‌ ‌և‌ ‌ամենափոքր‌ ‌քառանիշ‌ ‌թվի‌ ‌գումարը։‌ ‌999<1000 1-ով

3‌․‌ ‌‌Կիրառելով‌ ‌գումարման‌ ‌տեղափոխական‌ ‌օրենքը՝‌ ‌հաշվել‌ ‌առավել‌ ‌հարմար‌ ‌

եղանակով։‌ ‌

●150+200+250‌ ‌=600

●796+100+4+250‌=1150 ‌

●38000+6550+2000‌= ‌48550

4․‌‌ ‌Կիրառելով‌ ‌գումարման‌ ‌զուգորդական‌ ‌օրենքից՝‌ ‌հաշվեք‌ ‌առավել‌ ‌հարմար‌ ‌

եղանակով։‌ ‌

●39+13+87‌ ‌=139

●196+17+283‌= ‌496

●1032+968+255‌= ‌2255

5.‌‌ ‌Կիրառելով‌ ‌գումարման‌ ‌տեղափոխական‌ ‌և‌ ‌զուգորդական‌ ‌օրենքները՝‌ ‌

հաշվեք‌ ‌առավել‌ ‌հարմար‌ ‌եղանակով։‌ ‌ ‌

●64+18+36‌ ‌=118

●393+8+92+107‌ ‌=600

●2059+2311+441+689+14‌ ‌=5514

6․‌‌ ‌Մեքենան‌ ‌առաջին‌ ‌օրն‌ ‌անցել‌ ‌է‌ ‌115կմ,‌ ‌երկրորդ‌ ‌օրը՝‌ ‌15կմ-ով‌ ‌ավելի։‌115+115+15+255=500կմ

Երրորդ‌ ‌օրը‌ ‌մեքենան‌ ‌անցել‌ ‌է‌ ‌10կմ-ով‌ ‌ավելի,‌ ‌քան‌ ‌առաջին‌ ‌երկու‌ ‌օրում։‌ ‌

Ընդամենը‌ ‌քանի՞‌ ‌կիլոմետր‌ ‌է‌ ‌անցել‌ ‌մեքենան‌ ‌երեք‌ ‌օրում։‌ ‌

7․‌Հինգ‌ ‌միանման‌ ‌աթոռակներն‌ ‌արժեն‌ ‌18000‌ ‌դրամ։‌ ‌Ինչքա՞ն‌ ‌պետք‌ ‌է‌ ‌վճարել‌ ‌

12‌ ‌այդպիսի‌ ‌աթոռակների‌ ‌համար։‌ ‌18000:5=360×12=4320դ

այկական լեռնաշխարհը գտնվում է Փոքր Ասիա թերակղզուց արևելք, տարածվում է Սև ծովի և Հարավկովկասյան ու Վերին Միջագետքի հարթավայրերի, Իրանական և Փոքրասիական բարձրավանդակների միջև:Հայկական լեռնաշխարհը շրջապատից առանձնացած է բարձր լինելու պատճառով և կոչվում է լեռնային կղզի: Տարածքը մոտ 400 հզ. կմ² է, միջին բարձրությունը՝ 1700 մ, իսկ առանձին գագաթների բարձրությունը հասնում է 4000–5000 մ-ի, առավելագույնը` 5165 մ (Մեծ Մասիս): 

1․ Հեծյալը առաջին օրը անցավ 62կմ, երկրորդ օրը՝ 15կմ-ով ավելի։ Քանի՞ կիլոմետր անցավ հեծյալը երկու օրում։77

2․ Գյուղն ունի 5632 բնակիչ։ Նրանցից 1920-ը տղամարդիկ են, 2053-ը՝ կանայք, մնացածները՝ երեխաներ։ Քանի՞ երեխա է ապրում գյուղում։3973

3. Կարմիր զարդատուփում կա 10 մատանի, կապույտ զարդատուփում՝ 7մատանիով ավելի, իսկ կանաչ զարդատուփու՝ 3 մատանիով ավելի, քան կապույտում։ Ընդամենը քանի՞ մատանի կա երեք զարդատուփերում։10+17+20=47

7. ականջօղ,արդուկ,բերրի,գաղտնի,գզվռտոց,դաստիարակ,ելևէջ,երախտիկ,երբեք,երբևէ,զարթնել,զվարթ,թղթակից,հեքիաթասաց,մրրիկ,որևէ,որևիցե,տարրական,օրրան

8.ա)աթոռ,բարձ,գորգ,դուռ,զգեստապահարան,մահճակալ:

բ)Արքայադուստրն ու գուրտը, Սարդ մարդ

գ)ինքնագլոր, Նարուտոյի պաստառ

9.երդ-երգ,որբ-որդ,որթ-որմ,որձ-որկ,որմ-որս,որջ-ողջ,Հորդ-հորթ,հարդ-հարս,ուղտ-ուխտ,աղտ-ախտ,գիրք-գիրկ

10.Հնչեղ հնչյուն,բարեհունչ հնչել

Գեղեցկաձայն ձայնել,ձայնեղ ձայն

Տնային առաջադրանքների փաթեթ   

Թվանշաններ։ Թվերի գրառումը

1․ Քանի՞ տարբեր թվանշաններ են գործածվում 848778 թվի գրառման մեջ։ 4,7,8:

2․ Քանի՞ տարբեր թվանշաններ են գործածվում 1234789 թվի գրառման մեջ։ 7  տարբեր նշաններ:

3․ Քանի՞ թվանշան կգործածվի տասներկու էջանոց գրքույկի էջերը համարակալելու համար։ Ո՞ր թվանշանները կգործածվեն մեկից ավելի անգամ։ 10 տարբեր թվանշաներ

Կարգեր։ Կարգային միավորներ

4․ Քանի՞ կարգ կա հետևյալ թվերից յուրաքանչյուրում․

• 735 3 հատ կարգ
• 1096 4 հատ կարգ
• 30672 5 հատ կարգ
• 8 1 հատ կարգ

5․ Հետևյալ թվերը ներկայացված են կարգային գումարելիների գումարի տեսքով։ Ինչպիսի՞ն կլինեն դրանց դիրքային գրառումները․

8 ∙1000 +5∙100+6∙1=8561

5∙100000+4∙10000+3∙1000+2∙100+1∙10 =543210

6․ Հետևյալ թվերը գրի՛ կարգային գումարելիների գումարի տեսքով․

• 734=700+30+4
• 40550=40000+500+50
• 671000=600000+70000+1000

1․ Գտե՛ք թվի բոլոր բաժանարարները.

24,1,2,3,4,6,8,12

36,1,2,3,4,6,9,12,18

19,1

2․ Թվերը դասավորի՛ր աճման կարգով․

654,3785,7452,95, 3784

95,654,3784,3785,7452

3.  Հայտնի է , որ թիվը բաժանվում է  9-ի, ի՞նչ թվանշան  պետք է գրված լինի *-ի փոխարեն:

  7110        

4. Արտահայտի՛ր 8կմ6մ5դմ-ը դեցիմետրերով։8կմ6մ5դմ=800դմ60դմ5դմ=865դմ

5. Բերված օրինակներում աստղանիշները փոխարինել անհրաժեշտ թվանշաններով

ա)

6950-4094=2856

բ) 

  27×35(135+81)=945

7. Ուղղանկյան երկարությունը 16 սմ է, իսկ լայնությունը 2 անգամ փոքր է երկարությունից: Գտի՛ր այդ ուղղանկյան մակերեսը:

S=axb

S=16x(16:2)=128սմ2

8. Երկու մառաններում 1183 շիշ գինի կա, առաջինում երկրորդից 183-ով ավելի է։ Ամեն մառանում քանի՞ շիշ գինի կա։

1183-183=1000 

1000:500=2

500+183=683

9. Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը․

5000-50×5:10-75=40

10․ Մի շարքում կանգնած են Անին, Դավիթը, Սյուզին, Նարեկը և Արենը: Անին գտնվում է Սյուզիից ձախ, բայց Նարեկից աջ: Նարեկն ու Արենը իրար կողք կանգնած չեն, իսկ Դավիթը չի գտնվում ո՛չ Նարեկի կողքը, ո՛չ Արենի կողքը, ո՛չ էլ Անիի կողքը: Ի՞նչ հերթականությամբ են կանգնած նրանք: Նարեկ,Անի,Արեն,Սյուզի,Դավիթ

Գործնական աշխատանք

Ֆոտոշարքը պարտադիր է, որպեսզի տեսանելի լինի, որ աշխատանքը դուք եք կատարել։ Կարող եք պատրաստել նաև տեսաֆիլմ։

Ընթացքը․

• Ինքնուրույն ուսումնասիրում ես ուղղանկյունանիստ, խորանարդ թեման
• Քեզ կօգնի ուսումնական տեսանյութը
• Գունավոր ստվարաթղթից պատրաստի՛ր խորանարդ

Քեզ կօգնի ուսումնական տեսանյութը