Մի անգամ ես իմ դասընկերների հետ գնացել էի Բյուրականի աստղադիտարան։ Այնտեղ մենք տեսել էինք լուսինը,աստղերը և Սատուրնը։

Վիկտոր Համբարձումյանի անվան Բյուրականի աստղադիտարանը  պատկանում է Հայաստանի Գիտությունների Ակադեմիային և տնօրինվում նրա միջոցով։ Համարվում է Արևելյան Եվրոպայի և Միջին Արևելքի կարևորագույն աստղադիտարաններից մեկը։ Այն գտնվում է Արագածի լանջին՝ Բյուրական գյուղում։Հիմնվել է 1946 թվականին ակադեմիկոս Վիկտոր Համբարձումյանի ջանքերով,ով եղել է աստղադիտարանի առաջին տնօրենը։

Ես այնտեղից վերադարձա շատ մեծ տպավորություններով․ այդ օրվանից սկսել եմ հաճախ նայել երկնքին։

1.Լրացնել բաց թողնված տառերը դ կամ թ:

Ընդհանուր, ընթացք, ժողովուրդ,  որդի, օթևան, բերդաքաղաք, գաղթական, , շփոթվել, շքերթ, որդ(ճիճու), որթ (խաղողի թուփ), սփրթնել,  արդնանալ, խաղաթուղթ, խենդանալ, ծաղկազարդ, հարթավայր:

Լրացնել բաց թողնված տառերը: (է կամ ե)

երգ, էակ, ամենաէական, բարեկամ, էներգիա, վրաերթ, երես, էիր, էջահամար, որևէ, մանրէ, էինք,վերելք,գետեզր,կիսաեփ,լայնէկրան,վայրէջք, երանգ, եզր:

Լրացնել բաց թողնված տառերը: (օ կամ ո)

Բոլոր,որոշակի,ողկույզ,ամենօրյա,երրորդ,ամենօրյա,ողջ,հանրօգուտ,ոսկեզօծ,վեհորեն,օրեցօր,մեղմորեն,օգտակար,օրինակելի,նրբաոճ,բարձրորակ,մեղմօրոր,անօդ,կեսօր,ոսկեօղ,վատորակ,ոսկի,օդաչու, որակ,արագորեն, օրացույց, օդապարիկ,անօրեն,ամանոր, որոշում:

2. Թարգմանել Եզոպոսի հետևյալ առակները․

Зевс и черепаха

Զևսն ու կրիան

Басня Эзопа

Зевс справлял свадьбу и для всех животных выставил угощение. Не пришла одна лишь черепаха. Не понимая, в чём дело, на следующий день спросил её Зевс, почему она одна не пришла на пир.

— Свой дом — лучший дом, — ответила черепаха.

Рассердился на неё Зевс и заставил её повсюду носить на себе собственный дом.

Так многим людям приятнее жить скромно у себя, чем богато у чужих.

Զևսը  հարսանիք էր անում և հրավիրում է բոլոր կենդանիներին: Միայն  կրիան չի գալիս։ Չհասկանալով, թե ինչ է եղել, հաջորդ օրը Զևսը նրան հարցնում է, թե ինչու՞  չի եկել խնջույքին։

« Սեփական տունը լավագույն տունն է», - պատասխանեց կրիան:

Զևսը բարկացավ նրա վրա և ստիպեց նրան ամենուր տանել իր տունը։

Ուստի շատերի համար ավելի հաճելի է տանը համեստ ապրել, քան հարուստ օտարների հետ ։

Источник: https://pritchi.ru/id_5232

Комар и бык

Մոծակն ու ցուլը

Басня Эзопа

Комар уселся на рога быка и долго там сидел, а потом, собираясь взлетать, спросил быка:

— Может быть не улетать мне?

Бык ему в ответ:

— Любезный, и как ты прилетел, я не заметил, и как ты улетишь, я не замечу

Մոծակը նստեց ցլի եղջյուրների վրա և երկար նստեց այնտեղ, իսկ հետո, պատրաստվում էր թռչել, հարցրեց ցուլին.

«Միգուցե ես չպիտի՞ թռչեմ հեռու»:

Ցուլը պատասխանեց նրան.

-Սիրելիս, թե դու ինչպես ես եկել, ես չնկատեցի, և ինչպես ես թռչելու, ես չեմ նկատի:

Источник: https://pritchi.ru/id_61310090

Ես ու ընկերներս, որոշեցինք բարձրանալ Արագած։ Ես դպրոցում հաճախում եմ լողի դասերին։ Դպրոցում իմ սիրած արարկան մայրենին է և բնագիտությունը։ Ես մեծ սիրով եմ գալիս դպրոց, որոհետև այստեղ ես ստանում եմ գիտելիք և ընկերներիս հետ լավ ժամանակ եմ անցկածնում։Ես այսօր բերել եմ գնդակս, որ խաղալ ընկերներս հետ և ժամանակ անցկածնել։

Ենթակա։ Ես ու ընկերներս,գնդակ,դպրոց,մայրենի,բնագիտություն։

Ստորոգյալ։ժամանակ անցկածնել, բարձրանալ,բերել,ստանում եմ գիտելիք,խաղալ։

Իմ ծննդավայրը Երևան քաղաքն է, իսկ իմ հայրենիքը Հայաստանի Հանրապետությունն է։ Ես շատ եմ սիրում թե՛ իմ ծննդավայրը, թե՛ իմ հայրենիքը։ Երևան քաղաքը Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաքն է՝ սիրուն, տարբեր գույներով զարդարված, հմայիչ և հյուրընկալ։ Իմ ծննդավայրը նաև մի քաղաք է՝ կառուցված վարդագույն քարերով, հին և նոր փողոցներով և պատկերված հնաոճ գորգերով և կարպետներով։

1. Փակագծերում տրվածներից ընտրեք ճիշտ տարբերակը:
   Նվագել (ջութակ), կռվել (թշնամու դեմ), վերաբերել (հարցին), վատ վերաբերվել (ընկերոջը), անհանգստանալ (կատարվածից), մասնակցել (մրցույթին), հաղթել (մրցույթում), կասկածել (ընկերոջը), համաձայն լինել (առաջարկին)։

2. Գրել դարձվածքների բացատրությունը

Իրար սրտից ջուր խմել – Համաձայնել, համախոհ լինել, համամիտ լինել։
Հազար մաղով անցկացրած – Փորձված, ստուգված։
Հիվանդի համար ջուր բերող – Բարի մարդ, սրտակից մարդ, օգնության ձեռք մեկնող։
Գլխին կրակ թափել – Ջղայնանալ, կատաղել, բարկանալ։
Կանաչ-կարմիրը կապել – Ամուսնանալ, նշանվել։
Կոպեկի համար մեռած – Ժլատ, ագահ, ընչաքաղց, աչքածակ, ասեղ մաշկող։
Ուրիշի բնում ձու ածել – Օգուտը ուրիշին տալ, ուրիշին հարստացնել։
Ոտքի կոխան դարձնել – Ոչնչացնել, ասպատակել։
Փուշը մատից հանել – Օգնել, սատարել, օժանդակել, աջակցել։
Գրքի մի երեսը կարդալ- Մակերեսորեն նայել։

3.<<Ես սիրում եմ իմ ծննդավայրը>> վերնագրով գրել պատմություն՝ փորձելով օգտագործել դարձվածքներ։

Իմ ծննդավայրը Երևան քաղաքն է, իսկ իմ հայրենիքը Հայաստանի Հանրապետությունն է։ Ես շատ եմ սիրում թե՛ իմ ծննդավայրը, թե՛ իմ հայրենիքը։ Երևան քաղաքը Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաքն է՝ սիրուն, տարբեր գույներով զարդարված, հմայիչ և հյուրընկալ։ Իմ ծննդավայրը նաև մի քաղաք է՝ կառուցված վարդագույն քարերով, հին և նոր փողոցներով և պատկերված հնաոճ գորգերով և կարպետներով։

Իմ ընգերոջ անունը Դավիթ է, ինք լավ տղա։ ինքը շատ լավ ֆուտբոլլա խաղում և մեկ-մեկ ինձի ֆուտբոլային ֆինտեր ա սովսրացնում է ոև ինքը շատ լավ ընգերը, որոհետև ինքը ինձի օգնումա և պաշպանունա

1․ Գրել տասը դարձվածք։

էշի ականջում քնած։ Գյուղը կանգնի՝ գերան կկոտրի։ Ձուկը գլխից է հոտել։ Ջրի բերածը ջուրն էլ կտանի։ Եփաց հավի ծիծաղն էլ կգա։ Էշն ինչ գիտի՝ նուշը ինչ է։ Լեզուն կապ ընկնել։

2. Լրացնել բաց թողնված տառերը։

lՆոյեմբերի վերջն էր, գրեթե ձմեռ: Տեղացող անձրևներից ու քամուց ծառերը համարյա մերկացել էին: Ողջ այգին լցվել էր ոսկեզօծ տերևներով: Վարդի թուփն էր միայն կանա՜չ-կանա՜չ: Նրա վրա դեռ հեռվից կարմրին էին տալիս երկու մեծ, կիսաբաց կոկոն:

Վարդենին կողքի մասրենուն նայում էր վերևից: Մասրենին ցցել էր սուր-սուր փշերը, որպեսզի քամուց պաշտպանի իր մի քանի դեղնած տերևները:

– Տեսնու՞մ ես՝ ես միշտ դալար եմ, միշտ կանաչ, ձմռանն անգամ ուրախացնում եմ մարդկանց իմ տեսքով ու վարդերով, իսկ դու չոր ճյուղերդ ես արթեն թափահարում քամուց,- ասաց վարդենին մասրենուն:

Մասրենին տխուր քմծիծաղով նայեց վարդենուն վարից վեր.

– Դու մոռացել ես, որ ցրտադիմացկուն դարձար ինձ վրա պատվաստվելու շնորհիվ:

Քանի որ ես 11 տարեկան եմ, առայժմ իմ պարտականությունը լավ սովորելն է։ Իմ հայրենիքին պետք են խելացի մարդիկ, ովքեր իրենց աշխատանքով պետք է զարգացնեն մեր երկիրը։ Ես շատ եմ տխրում, երբ տեսնում եմ, որ մեր հայերը թողնում են մեր երկիրը՝ մտածելով, որ այստեղ ապագա չկա։ Մեր թշնամու ուզածն էլ հենց դա է, քանի որ երազում է տիրանալ մեր հայրենիքին։ Հեռուստացույցով տեսա, թե նրանց նախագահը ինչպես է ասում, որ Երևանը իրենց Իրիվան հին քաղաքն է։ Դրա համար պետք է լավ սովորենք, որպեսզի իմանանք մեր հնագույն երկրի պատմությունը ու ցույց տանք, թե որտեղից ենք եկել, և որ քրիստոնեական եկեղեցիները, որոնք կառուցվել են շատ հին դարերում, չեն կարող լինել իրենցը։

1.Հոմանիշ և հականիշ բառեր։

Հոմանիշ են կոչվում մոտ իմաստ արտահայտող բառերը: Օրինակ՝

գագաթ-կատար

հովիկ-զեփյուռ

Հականիշ են կոչվում հակառակ իմաստ արտահայտող բառերը: Օրինակ՝

երկար-կարճ

խոշոր-մանր 

տանը շարունակել․․․

2. Խնդրում եմ կարդալ տեքստը և գտնել բնությունը բնութագրող բառերը․

Լռություն կա Կաքավաբերդի ավերակներում։ Միայն ձորի մեջ աղմկում է Բասուտա գետը, քերում է ափերը և հղկում հունի կապույտ որձաքարը։ Իր նեղ հունի մեջ գալարվում է Բասուտա գետը, ասես նրա սպիտակ փրփուրի տակ ոռնում են հազար գամփռներ և կրծում քարե շղթաները։

Պարիսպների գլխին բույն են դրել ցինը և անգղը։ Հենց որ բերդի պարիսպների տակ ոտնաձայն է լսվում, նրանք կռնչյունով աղմկում են, թռչում են բներից և ահարկու պտույտներ անում բերդի կատարին։ Ապա բարձրանում է քարե արծիվը, կտուցը կեռ թուր, մագիլները՝ սրածայր նիզակներ, փետուրները որպես պողպատե զրահ։

Կաքավաբերդի բարձունքի միակ ծաղիկը ալպիական մանուշակն է, ցողունը կաքավի ոտքի պես կարմիր, ծաղիկը ծիրանի գույն։ Քարի մոտ է բսնում ալպիական մանուշակը, պարիսպների տակ։ Արևից քարերը տաքանում են, և երբ ամպերը ծածկում են քար ու պարիսպ, մանուշակը թեքվում է, գլուխը հենում քարին։ Ծաղկափոշու մեջ թաթախված գունավոր բզեզին մանուշակը ճոճք է թվում, աշխարհը՝ ծիրանագույն բուրաստան։ Ակսել Բակունց՝ <<Ալպիական մանուշակ>>։

Լռություն, կապույտ որձաքարը, սպիտակ փրփուրի, քարե շղթաները, քարե արծիվը, ալպիական մանուշակն, ցողունը կաքավի ոտքի պես կարմիր, ծաղիկը ծիրանի գույն, արևից քարերը տաքանում են, ամպերը ծածկում են քար ու պարիսպ, ծաղկափոշու մեջ թաթախված գունավոր բզեզ։

3․ Վերհիշելով դ-թ,բ-փ,գ-ք,ձ-ց,օ-ո,է-ե ուղղագրությունը՝ լրացնում ենք բաց թողնված տառերը․

Այսպիսով՝

էներգիա, վրաերթ, երես, որևէ, մանրէ, էինք,վերելք, գետեզր,կիսաեփ, լայնէկրան,վայրէջք, երանգ, եզր:

1.տանը ավարտել <<Իմ ստեղծած խաղալիքը>> պատմությունը։ Իմ ստեղծաց խաղալիքը

Իմ ստեղծաց խաղալիքը լինելու է մեծ,դեղին,փափուկ,հարմար,սիրուն,հեշտ մաքրվող և մի քիչ՝ թանկ: Նա լինելու է ադամաթուզի ձևով: Այն քնապարկի նմամ է լինելու. մրգի փափուկ հատվածը անկողնու դեր է տանելու, իսկ արևի նման դեղին կեղևը՝ փակելու է ամբողջ մարմինը և դառնա թաքստոց:

2.Լրացնել բաց թողնված տառերը․

աղջիկ, աղքատ, այսօր, առաջին, արգելել, երբ, արդար, արձակուրդ, բարձր, անօգնական, զարթնել, երջնիկ, երփներանգ, համբուրել, նուրբ, հագնել, ճամփա, ընթերցել, համերգ, տնօրեն, թագավոր, որսորդ, բախտ:

3.Հանգստյան օրերին կարդալ Հրանտ Մաթևոսյանի <<Գոմեշը>> պատմածքը ․

Սարի գլխին մի կտոր սպիտակ սառույց կար, սառույցի վերևը խանձարուրի կապերը լուռ քանդում էր մի փոքրիկ ամպ: Ամպի տակ հրճվում էր արտուտիկը, իսկ ամպի վրայով, նախիրների վրայով, բազեի, սարերի, ուրթերի ու անտառների վրայով ուրիշ աշխարհների մաքուր քամիները հուրհրալով տանում էին մի մեծ արև:

Խոտն այդտեղ չտեսնված համով էր, և հանդապահը հիմա-հիմա պիտի գար գոռար նախրի վրա՝ թե նրանք ինչու են ուտում համեղ խոտը, և նախիրն արածում էր ագահությամբ: Վայ թե վաղուց էին կշտացել, բայց հանդապահը չէր գալիս: Սառույցից մի հատ առու էր սկսվում ու գալիս գնում կովերի միջով: Կովերն ականջի ծայրով լսում էին, որ առուն կա: Խոտ էին ուտում, փորի տակ նրանց կրծերակները վարար-վարար կաթ էին տանում, և նրանք իրենց անընդհատ ասում էին՝ թե առուն կա:
Տաք բուրմունքի մեջ ընկղմված գոմեշն արածում էր մի ձորակում: Հովերն այդ ձորակից ոչ մի բուրում չէին տարել, որովհետև չէին մտել ձորակ: Նախիրը հիմա կարող էր գալ, տրորել ու կեղտոտել այդ ձորակը, դրա համար էլ գոմեշն արածում էր պոզահարելով ու սպառնալով: Մեկ էլ՝ խոտն անհամացավ, դարձավ ուղղակի չոր ծղոտ: Առվակը մոտիկ էր: Բայց մեջքն սկսեց պաղել: Ուրեմն ամպը բռնել էր արևի դեմը: Գոմեշն ուզեց ստվերը մեջքից թոթափել սարսռոցով, բայց կաշին կարծրանում էր նրա վրա: Գլուխը բարձր՝ գոմեշն սպասեց թե ինչ է լինելու հետո, և արյունը նրա երակներում դանդաղում ու ցամաքում էր, ապա դարձավ կպչուն, խցվեց ու կանգ առավ, իսկ աշխարհը խլանում ու հանգչում էր նրա ականջներում: Աշխարհը մեռել ու մթնել էր, հիմա ամպը պայթելու էր, պահ էին մտել հովը, արտույտը, առուն… մեկ էլ երակները լայնացան և արյունը վազեց վարար, հեշտ, քչքչոցով:
Գոմեշը ելավ ձորակից, և մշուշի մեջ գեղեցիկ էին կովերը, հեռաստանները, լուռ ամպը, բայց նախրի մեջ չկար մի ուրիշ գոմեշ: Արյունը տաքանում էր նրա մեջ, մանրիկ ցավով ու ջերմությամբ արթնացան սրունքները, իսկ ողնաշարն արդեն դուրեկան ցոլքերով ծակծկվում էր վզից մինչև պոչը: Նա ոտ փոխեց՝ որ գնա, կռվի կովերի ցուլի հետ, բայց տեսավ, որ չի ուզում գնալ, չարությունը հալվում ու դուրս է սահում իրենից:
Խոր լռության մեջ խոտերը թելը-թելին շղարշե բուրմունք էին հյուսում այդ կանաչ աշխարհի երեսով մեկ և բուրմունքի հետ հյուսվում էր մի քաղցր թախիծ:
Գոմեշը մռլնգաց:
Կովերը նայեցին՝ հանդապահը չէր, գոմեշն էր, մռլնգում էր: Կովերը շարունակեցին արածել անտեր փափուկ խոտի առատության մեջ, լավ ջրի մոտիկության, իրենց մետաքսե ցուլի ներկայության, կաթի վարար վազքի ու գոլ արևից իրենց պարարտ գոհության մեջ:
Գոմեշը ճանապարհվեց ուրթ: Կուրծը փաղաքշանքով հունցվում էր զույգ ոտի արանքում և գոմեշը գնում էր կթվելու նանին: Սարահարթի ուրթը ճոճվեց նրա հայացքի մեջ ու կորավ, ձորակում գոմեշը մի երկու բերան խոտ պոկեց ու մոլորվեց: Հա, գնում էր ուրթ: Իսկ ինչու է նախիրը դեռ արածում: Նախիրը կովեր են, ինքը մեկ հատիկ գոմեշ է – ա՛յսպե՜ս:
Նա կանգնեց վրանի դռանը, կանչեց ու սպասեց նանի դուրս գալուն:
– Եկել ե՞ս,– ասաց նանը:
– Էս օրը ճաշին էս ինչո՞ւ ես եկել,– ասաց նանը:
– Նախիրը հանդում՝ դու վեր ես կացել եկել:
– Դե լավ, որ եկել ես՝ արի կթեմ:
– Կուրծդ կիսատ՝ էս ո՞ւր ես եկել:
Կթվորը լավ չէր կթում, կուրծը ցավեցնում էր: Գոմեշը ծռեց պարանոցը, հոտ քաշեց՝ նանի հոտն էր, նանի ձայնն էր, բայց այս անգամ իսկի լավ չէր կթում: Գոմեշը տեսավ որ չի ուզում կթվել: Հեռու հեռաստաններից դենը, տաք մշուշների մեջ գոմեշների խմբեր են կանգնած և նրանցից մեկը անտառների ու ճանապարհների գլխով հղում է իր թախիծը սրան:
– Հը՜, Սաթիկ… նանիդ տրորում ես, էլ քեզ ո՞վ կկթի:
– Չէ, կաթ չես բերել, եղածն էլ չտվեցիր:
– Վույ, վույ, վույ, վույ, նանիդ տրորեցիր:
– Մինա՜ս… գոմեշն աչքիս մի տեսակ է երևում:
– Հա՜… գոմեշս ցուլ է ուզում:
– Գոմեշս ցուլ է ուզում: Հուլիս, օգոստոս, սեպտեմբեր… մարտ… մարտ, մայիս… լավ ժամանակ ես ծնելու: Ձագիդ բոխու տերև կտամ… կանաչ արև կլինի, մայիս կլինի…
Գոմեշը բլրի գլխին կանգ առավ ու աստծու կանաչ աշխարհի վրայով նայեց հեռվի շեկ հովիտներին:
Աղվեսը մեռել էր ծերպերի մեջ լերկ մի տեղ՝ որպեսզի խոտերը չխանգարեն և երկնքի բազեն անպայման տեսնի նրա դին: Եվ այնքան ճիշտ էր մեռել աղվեսը, որ հովը քշում տանում էր նրա ագին:
Հեռուների շեկ հովիտներում մշուշների տակ գոմեշների շոգած խմբեր էին օրորվում և նրանց մեջ տաք ու զորեղ մեկը, գլուխը բարձր բռնած, իր կանչը հղում էր սրան: Գոմեշը մռլնգաց ու պոկվեց բլրի գլխից դեպի ձորը…
Էն ի՞նչ է անում, էն ի՞նչ է անում, էն ի՞նչ է անում էն անասունը,– վրա վազեց աղվեսը: Հազար ասի էդ անիծված տունն էդ փափուկ հողում չփորենք…