Կովալենտային կապ

NO2-Կովալենտային կ․, NH4-Կովալենտային կ․, cao-իոնային կ․, Fe2o3-իոնային կ․, Li20-իոնայինկ, Ql207-կկ, Mgo-իոնային կ.

hgo-ի կ․

ZnH3-ի կ․

BaO-ի կ․

Ag2O-ի կ․

H2Mo-ի կ․

I207-կ կ․

Cuh-ի կ․

GeO2-ի կ․

Ne2O7-կ կ․

Br2O7-կ կ․

Tc2O7-ի կ․

MgO-ի կ․

H2O-կ կ․

Կովալենտային կապ

Դասի թեման՝ Կովալենտային կապ

Փորձենք պատասխանել այն հարցին, թե ինչու և ինչպես է տեղի ունենում մոլեկուլի առաջացումը չեզոք ատոմներից: Ինչպե՞ս են առաջանում ոչ մետաղական պարզ նյութերի երկատոմ մոլեկուլները:Դիտարկենք այդ հարցը ջրածին պարզ նյութի առաջացման օրինակով, որի մոլեկուլային բանաձևն է՝ H2:  Ջրածնի ատոմում առկա է մեկ չզույգված էլեկտրոն՝ H⋅Երկու ատոմներ միմյանց մոտենալիս առաջացնում են ընդհանուր էլեկտրոնային զույգ:

Օրինակ ՝Ջրածնի ատոմները միանում են մեկ ընդհանուր էլեկտրոնային զույգով՝ ըստ հետևյալ ուրվագրի՝
H⋅+⋅H→H:H Նոր առաջացած էլեկտրոնային զույգը, որն անվանվում է նաև ընդհանրացված, միաժամանակ և հավասարաչափ պատկանում է ջրածնի երկու ատոմին: Ընդհանուր էլեկտրոնային զույգը ձգվում է ջրածնի երկու ատոմների  դրական լիցքավորված միջուկների կողմից, «ցեմենտում» դրանք՝ ապահովելով մոլեկուլի կայունությունը:    
Քիմիական կապը, որն առաջանում է երկու ատոմի միջև ընդհանրացված էլեկտրոնային զույգի միջոցով կոչվում է կովալենտային:
Յուրաքանչյուր էլեկտրոնային զույգ մեկ քիմիական կապ է:
Ջրածնի մոլեկուլում առկա է մեկ ընդհանրացված էլեկտրոնային զույգ և հետևաբար՝ մեկ քիմիական կապ: Ընդունված է էլեկտրոնային զույգը փոխարինել գծիկով և կստացվի ջրածնի մոլեկուլի գրաֆիկական բանաձևը (գծապատկեր-բանաձև)՝  H–H: Թթվածնի ատոմների միջև առաջանում է երկու ընդհանուր զույգ՝ երկու քիմիական կապ՝ O=O :  Այդպիսի կապը կոչվում է կրկնակի կապ:Ազոտի մոլեկուլում ընդհանուր էլեկտրոնային զույգերը երեքն են՝ 

images (3).png

Ազոտի մոլեկուլում առկա է կովալենտային ոչ բևեռային եռակի կապ` N≡N Այն կապը, որն առաջանում է հավասարաչափ բաշխված ընդհանրացված էլեկտրոնային զույգերով, որոնց կապված են երկու միջուկները (կենտրոնների) կոչվում է կովալենտային ոչ բևեռային: Հաստատված է, որ ցանկացած քիմիական կապ առաջանում է ատոմների արտաքին էլեկտրոնային շերտի էլեկտրոնների մասնակցությամբ, և կապի բնույթը որոշվում է էլեկտրոնների շարժման օրինաչափություններով:Որակական առումով մոլեկուլն ատոմների փոխազդեցության արդյունք է և ոչ ատոմների պարզ մեխանիկական հավաքածու:Մոլեկուլ առաջանալիս տեղի է ունենում էլեկտրոնային ամպերի վրածածկ:

67.jpg

Եթե էլեկտրոնային ամպերի վրածածկը տեղի է ունենում երկու ատոմների միջուկների միացման գծի ուղղությամբ (կապի առանցքով), ապա  այդ կապն անվանում են սիգմա (σ) կապ: σ− կապը՝ միակի պարզ կապ է:

images (1).jpg

Եթե կապվող ատոմների միջև մեկից ավելի էլեկտրոնային զույգ է առաջացել, ապա կապն անվանվում է բազմակի՝ կրկնակի (երկու ընդհանուր զույգ) կամ եռակի (երեք ընդհանուր զույգ):Բազմակի  կապերից մեկն անպայման σ -կապ է, իսկ մյուսները՝ π -կապեր,
π -կապն առաջանում է ρ -էլեկտրոնային ամպերի կրկնակի, կողմնային վրածածկից՝ σ -կապի առանցքին ուղղահայաց:

nimages (2).jpg
0002nnnimages.jpg

Լրացուցիչ աշխատանք Պատասխանել հարցերին

1.Ո՞ր քիմիական կապն է անվանանվում կովալենտային:Բերե՛ք օրինակներ: C, O, BR, SE, HE, CI, XE, RN, KR.

2.Ո՞ր քիմիական կապն է անվանվում կովալենտային բևեռային:Բերե՛ք օրինակներ: HCl, NH3, H2O, CO2, СН4.

    March 11-15

    Giuseppe Mezzofanti (1774-1849) was an Italian Cardinal who was perhaps the best language learner ever. He spoke more than 38 languages fluently. He never left Italy but he learned to speak these languages without an accent. People from all over the world came to talk to him in their mother tongue. All of them were amazed at his fluency. At the age of 12, Mezzofanti spoke his native Italian, as well as German, Greek, Latin, and at least five other languages. Then he learned Arabic, Russian, Hindi, Old English and Maltese. He also learned Chinese. This was the hardest language for him to learn: it took him four months.

    Some stories say he also spoke 30 other languages quite well and that he could understand another 20 (for example, Tibetan and Icelandic.)
    Another story says that he heard there were two foreigners in a prison in Rome. So he learned their language in one night and spoke to them the next morning!
    It’s hard to know if all these stories are true. Some people, for example, ask, ‘How did he learn Old English without meeting anyone who spoke it?”, or ‘Did he really learn a language in a few weeks — or in one night?” We don’t know for sure, but we can say for certain that Giuseppe Mezzofanti became a language-learning legend.

    b)Read the text again and listen. Write T (true) or F (false).

    1.Mezzofanti spoke over 38 languages. T

    2.He travelled to other countries. F

    3.For Mezzofanti, Arabic was harder to learn than Chinese. F

    4.One story says that he learned a language in one night. T

    5.He never met anyone who spoke Old English. F

    c)Do many people in your country speak more than one language? Which languages do people speak?

    In my opinion, in Armenia people speak in 3 languages, Armenian, Russian, English.