Սեպտեմբերի 30-ից հոկտեմբերի 6

Ընկերներ ջան, այս շաբաթ ներկայացնելու եք․

• Նկարագրեք որևէ գեղձի ֆուկցիայի խանգարման հետևանքով առաջացած հիվանդություն։

Ենթաստամոքսային գեղձը—շաքարային դիաբետ

Լրացուցիչ աշխատանք- պատասխանել հարցերին․

• Մակուղեղի գործառույթի ինչպիսի՞ խանգարուﬓեր գիտեք:

Մտածողության խանգարումներ. Դրանք կարող են ներառել ուշադրության վատթարացում, մոռացկոտություն, ու նաև մտածողության արագության կրճատում։

• Ո՞րն է վահանագեղձի գործառույթը. նրա թերգործառույթի և գերգործառույթի
  դեպքում ինչպիսի՞ խանգարուﬓեր են առաջանում

Կորցրած էներգիա: Հոգնածություն, թույլություն, քնկոտություն, Մարմնի քաշի ավելացում: Մասնավորապես, նյութափոխանակության դանդաղեցման պատճառով։

• Ինչպե՞ս են մակերիկաﬓերի և ենթաստամոքսային գեղձի հորմոններն ազդում ածխաջ րերի փոխանակության վրա:

Ենթաստամոքսային գեղձը արտադրում է հիմնականում երկու հակառակորդ հորմոն՝ ինսուլին և գլուկագոն։

Ինսուլինը Սկսում է ազդել այն ժամանակ, երբ արյան գլուկոզայի մակարդակը բարձրանում է (օրինակ, սնունդ ընդունելուց հետո)։ Ինսուլինը նպաստում է գլուկոզայի ներթափանցմանը մկանային և ճարպային բջիջներ, որտեղ այն օգտագործվում է էներգիա ստանալու համար կամ պահպանվում որպես գլիկոգեն։ Սա իջեցնում է արյան գլուկոզայի մակարդակը։

Քիմիական միացման ռեակցիաներ

1. 2H₂ + O₂ → 2H₂O
   Ջրածնի և թթվածնի միացում՝ ջուր ստանալու համար:
2. N₂ + 3H₂ → 2NH₃
   Ազոտի և ջրածնի միացում՝ ամոնիակ ստանալու համար (Haber-ի պրոցես):
3. C + O₂ → CO₂
   Ածխի և թթվածնի միացում՝ ածխաթթու գազ ստանալու համար:
4. 2Na + Cl₂ → 2NaCl
   Նատրիումի և քլորի միացում՝ նատրիումի քլորիդ (խոհարարական աղ) ստանալու համար:
5. SO₃ + H₂O → H₂SO₄
   Ծծմբի օքսիդի և ջրի միացում՝ ծծմբական թթու ստանալու համար:

Քայքայման ռեակցիաներ

1. 2H₂O → 2H₂ + O₂
   Ջրի քայքայում՝ ջրածին և թթվածին ստանալու համար (էլեկտրոլիզ):
2. CaCO₃ → CaO + CO₂
   Կալցիումի կարբոնատի քայքայում՝ կալցիումի օքսիդ և ածխաթթու գազ ստանալու համար:
3. 2KClO₃ → 2KCl + 3O₂
   Կալիումի քլորատի քայքայում՝ կալիումի քլորիդ և թթվածին ստանալու համար:
4. 2HgO → 2Hg + O₂
   Սնդիկի օքսիդի քայքայում՝ սնդիկ և թթվածին ստանալու համար:
5. H₂CO₃ → H₂O + CO₂
   Ածխաթթվի քայքայում՝ ջուր և ածխաթթու գազ ստանալու համար:

Տեղակալման ռեակցիա

պարզ նյութ՝ ցինկի և բարդ նյութ աղաթթվի փոխազդեցությունից առաջանում են նոր պարզ նյութ՝ ջրածին և բարդ նյութ՝ ցինկի քլորիդ:

Ցինկի և աղաթթվի փոխազդեցությունը.

Zn+2HCl=H2↑+ZnCl

Փոխանակման ռեակցիա

Փոխանակման են կոչվում այն ռեակցիաներըը, որոնք կատարում են 2 բարդ նյութերի միջև, որտեղ նրանք փոխանակվում են իրենց բաղադրիչ մասերով։ Փոխանակման ռեակցիաները կարող են առաջանալ երկու անօրգանական աղերի միջև, երբ մեկ ելանյութը ջրում անլուծելի է: Օրինակ, արծաթի նիտրատի և կոբալտի հեքսամին քլորիդի խառնուրդից առաջանում են կոբալտային համալիրի նիտրատային աղը և արծաթի քլորիդ․