Նոյեմբեր ամսվա կենսաբանության ամփոփում

1.Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում գլիկոլիզը։

գլյուկոզայի քայքայում՝ էներգիայի արտադրությամբ։

2.Ներկայացրեք ավտոտրոֆն ու հետերոտրոֆը։

Ավտոտրոֆ – ինքնուրույն սնունդ ստացող (բույսեր), հետերոտրոֆ – պատրաստի սնունդ օգտագործող (կենդանիներ)։

3.Ներկայացրեք ֆոտոսինթեզը և քեմոսինթեզը։

Ֆոտոսինթեզ – լուսային էներգիան քիմիական դարձնելը, քեմոսինթեզ – քիմիական էներգիայից օրգանական նյութերի սինթեզ։

4.Ներկայացրեք քրոմոսոմի կառուցվածքը։

ԴՆԹ + սպիտակուցներ, կենտրոնում ցենտրոմեր, երկու քրոմատիդ։

5.Ի՞նչ է գենը և կարիոտիպը։

Գեն, սպիտակուց կոդավորող ԴՆԹ հատված, կարիոտիպ, քրոմոսոմների ամբողջական հավաքածու։

6.Կյանքի ոչ բջջային ձևերը՝ վիրուսները։

ոչ բջջային, միայն բջջի ներսում բազմացող մասնիկներ։

7.Ներկայացրեք նախակորիզավորների կառուցվածքը։

առանց կորիզի, ԴՆԹ օղակաձև, ռիբոսոմ, բջջապատ, ցիտոպլազմա։

8.Ներկայացրեք բջջի բաժանումը՝ միտոզը։

բջջի բաժանում՝ երկու նույնական դուստր բջիջ ստանալու համար։

    9.Ներկայացրեք նոյեմբեր ամսվա բլոգային աշխատանքը։

    Նոյեմբերի 24-30

    Նոյեմբերի 17-21

    Նոյեմբերի 10-14

    Նոյեմբերի 24-30

    Բջջի բաժամումը՝միթոզ

    Էջ՝ 52-54:

    Բջջի կենսացիկլը դա բջիջի կյանքն է՝ նրա առաջացումից մինչև բաժանումը կամ մահը։
    Շատ բջիջներ անընդհատ կիսվում են, իսկ օրինակ նյարդային բջիջները՝ ոչ։

    Միտոզը էուկարիոտ բջիջների հիմնական բաժանումն է, որի արդյունքում առաջանում են երկու նույնական բջիջներ։ Բաժանման ամբողջ ընթացքը կոչվում է միտոտիկ ցիկլ։

    Բջջի կենսացիկլը ունի երկու մեծ փուլ՝


    1. Ինտերֆազ – բջիջը աճում է և կրկնապատկում է իր ԴՆԹ-ն։

    G1 փուլ – բջիջը աճում է, սինթեզում է սպիտակուցներ։

    S փուլ – կրկնապատկվում է ԴՆԹ-ն։

    G2 փուլ – բջիջը պատրաստվում է միտոզին։

    2. Միտոզ – բջիջը բաժանվում է և ստացվում են երկու միանման բջիջներ։

    1.Ի՞նչ է միտոզը։


    ա) Բջջի բաժանումը երկու դուստր բջիջների
    բ) Սերմի աճը
    գ) Սննդի սինթեզը
    դ) Շնչառությունը

    2․Միտոզի արդյունքում ստացվող բջիջները լինում են․


    ա) Տարբեր գենետիկ կազմով
    բ) Նույն գենետիկ կազմով
    գ) Առանց միջուկի
    դ) Առանց քրոմոսոմների

    3․Միտոզը տեղի է ունենում․


    ա) Սոմատիկ բջիջներում (մարմնի բջիջներ)
    բ) Սեռական բջիջներում
    գ) Միտոքոնդրիումներում
    դ) Քլորոպլաստներում

    4․Միտոզի հիմնական նշանակությունը․


    ա) Էներգիայի առաջացում
    բ) Աճ և վերականգնում
    գ) Տեղաշարժ
    դ) Սննդի մարսում

    5․Միտոզի վերջում ձևավորվում են․


    ա) Չորս բջիջ
    բ) Երկու նույնական բջիջ
    գ) Մի մեծ բջիջ
    դ) Սերմաբջիջ

    6․Միտոզի ընթացքում բջջի քրոմոսոմների թիվը․

    ա) Կրկնվում է
    բ) Պակասում է երկու անգամ
    գ) Աճում է չորս անգամ
    դ) Անհետանում է

    7․Ո՞ր գործընթացն է հաջորդում միտոզին․


    ա) Ցիտոկինեզ
    բ) Ֆոտոսինթեզ
    գ) Սերմնավորում
    դ) Ֆերմենտացում

    Նոյեմբերի 24-28

    1. Գրիր հետևյալ հիդրօքսիդների բանաձևերը.

    ա) նատրիումի հիդրօքսիդ — NaOH
    բ) կալցիումի հիդրօքսիդ — Ca(OH)₂
    գ) երկաթ(III)-ի հիդրօքսիդ — Fe(OH)₃

    2.Դասակարգիր՝ հիմք, թթու,աղ.

    Հիմք՝ NaOH, KOH, Cu(OH)₂

    Թթու՝ HCl

    Աղ՝ աղ չկա

    3. Նշիր՝ լուծելի, թե ոչ.

    ա) NaOH — լուծելի
    բ) Ba(OH)₂ — լուծելի (միջին/խիստ)
    գ) Fe(OH)₃ — չլուծելի (փակված/ներհատ)
    դ) Al(OH)₃ — հիմնականում չլուծել

    4. Գրիր ռեակցիաները.

    ա) NaOH + HCl → NaCl + H₂O (համաչափ՝ NaOH + HCl → NaCl + H₂O)
    բ) Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + H₂O
    գ) Fe(OH)₃ (տաքացնելիս) → Fe₂O₃ + 3 H₂O (դեհիդրատացում/բացակոյթ)
    դ) Al(OH)₃ + 3 HNO₃ → Al(NO₃)₃ + 3 H₂O

    Դասարանական.

    Աղեր.

    1.Ո՞ր նյութերն են կոչվում աղեր:

    Պատասխանիր՝ ո՞ր իոններից է կազմված և ինչպե՞ս է ստացվում։

    Աղերը բաղկացած են դրական մետաղային իոնից (կատի) և բացասական թթվային իոնից (անին)։ Ստացվում են՝ թթվի և հիմքի միջեւ նեյտրալիզացման (ոչնչացման) ռեակցիայի հետևանքով՝ թթու + հիմք → աղ + ջուր։

    2. Ի՞նչ իոններից են կազմված հետևյալ աղերը դիսոցի՛ր։

    ա) NaCl — Na⁺ և Cl⁻
    բ) CaCO₃ — Ca²⁺ և CO₃²⁻
    գ) CuSO₄ — Cu²⁺ և SO₄²⁻
    դ) KNO₃ — K⁺ և NO₃⁻

    3. Գրի՛ր հետևյալ աղերի բանաձևերը ըստ անվանումների․

    ա) Կալցիումի քլորիդ — CaCl₂
    բ) Նատրիումի սուլֆատ — Na₂SO₄

    4. Կազմե՛ք H2SO4, H2CO3 և H3PO4, թթուներից յուրաքանչյուրի հետ Na, K և Ca մետաղների գոյացրած հնարավոր թթվային աղերի բանաձևերը և անվանե՛ք դրանք:

    Հ₂SO₄ (սուլֆատներ):

    Na₂SO₄ — նատրիումի սուլֆատ

    K₂SO₄ — կալիումի սուլֆատ

    CaSO₄ — կալցիումի սուլֆատ

    H₂CO₃ (կարբոնատներ):

    Na₂CO₃ — նատրիումի կարբոնատ

    K₂CO₃ — կալիումի կարբონատ

    CaCO₃ — կալցիումի կարբոնատ

    H₃PO₄ (ֆոսֆատներ):

    Na₃PO₄ — նատրիումի ֆոսֆատ

    K₃PO₄ — կալիումի ֆոսֆատ

    Ca₃(PO₄)₂ — կալցիումի ֆոսֆատ

    5 . Գրի՛ր, ինչ կստացվի, երբ  միմյանց հետ փոխազդեն

    ա) H₂SO₄ + 2 KOH → K₂SO₄ + 2 H₂O
    բ) CuO + 2 HCl → CuCl₂ + H₂O
    գ) Na₂CO₃ + CaCl₂ → CaCO₃↓ + 2 NaCl (CaCO₃ — նստվածք)