պարապմունք 39

1․ Ի՞նչ է բազմանկյան մակերեսը։

Բազմանկյան մակերեսը հարթության այն մասն է, որը զբաղեցնում է բազմանկյունը:

2․ Գրել բազմանկյան մակերեսի հատկությունները։

1. Հավասար բազմանկյունների մակերեսները հավասար են:

2. Եթե բազմանկյունը կազմված է մի քանի բազմանկյուններից, ապա նրա մակերեսը հավասար է այդ բազմանկյունների մակերեսների գումարին:

3․ Ո՞ր բազմանկյուններն են կոչվում հավասարամեծ։

Եթե բազմանկյունների մակերեսները հավասար են, իսկ բազմանկյունները հավասար չեն, ապա նրանք կոչվում են հավասարամեծ:

4․ Գրել քառակուսու և ուղղանկյան մակերեսի հաշվման բանաձևերը։

Քառակուսու մակերեսը հավասար է նրա կողմի երկարության քառակուսուն: Sք․=a2

Ուղղանկյան մակերեսը հավասար է նրա կից կողմերի արտադրյալին: Sուղ․=ab

5․ Գտեք քառակուսու մակերեսը, եթե նրա կողմը հավասար է՝

ա) 1,3 սմ-1,69սմ2

բ) 35 դմ-1225դմ2=122,5 սմ2

գ) 201 մ-40.401մ2

դ) 0,45 մ-0,2025մ2
6․ Որոշել այն քառակուսու կողմը, որի մակերեսը հավասար է՝

ա) 36 սմ2-6սմ

բ) 64 դմ2-8դմ

գ) 6,25 մ2-3,125մ

դ) 0,81 մ2-0,9մ
7․ Քառակուսու մակերեսը 49 սմ2 է: Գտնել քառակուսու կողմը և քառակուսու մակերեսն արտահայտել քառակուսի միլիմետրով։

Կողմը՝ 7սմ։

70 միլիմետր
8․ ա) Քանի՞  անգամ  կմեծանա քառակուսու մակերեսը, եթե նրա բոլոր կողմերը մեծացվեն  3 անգամ,

9 անգամ

բ)Քանի՞  անգամ  կփոքրանա  քառակուսու մակերեսը բոլոր կողմերը փոքրացվեն 2 անգամ

4 անգամ

գ) Քանի՞ անգամ պետք է մեծացնել քառակուսու կողմը, որպեսզի նրա մակերսը սկզբնականից մեծանա 36 անգամ:

6 անգամ
9․ Գտնել ուղղանկյան մակերեսը, եթե նրա կողմերը հավասար են՝

ա) a=5 սմ, b=6սմ-30սմ2

բ)a=2,5 մ, b=4 մ-10 մ2

գ) a=2,1 սմ, b=3,5 սմ-7,35սմ2

10․ Գտնել ուղղանկյան անհայտ կողմը, եթե ուղղանկյան մակերեսը 24 սմ2, իսկ կողմերից մեկը 4 սմ է։

24:4=6սմ

Պարապմունք 38

1․ Եռանկյան նշանավոր կետերը։

Միջնուղղահայաց,Միջնագիծ, Բարձրությունն,Կիսորդ

2․ Ո՞ր  շրջանագիծն  է  կոչվում  բազմանկյանը  ներգծյալ։

Եթե բազմանկյան բոլոր կողմերը շոշափում են շրջանագիծը, ապա շրջանագիծը կոչվում է այդ բազմանկյան ներգծյալ շրջանագիծ:

3․ Շրջանագծին արտագծած հավասարասրուն  սեղանի հիմքերը հավասար են 4 սմ և 9 սմ։    Գտնել սեղանի պարագիծը։

4․ Գտնել 6 սմ և 8 սմ էջերով և 10 սմ  ներքնաձիգով ուղղանկյուն եռանկյանը    արտագծած շրջանագծի շառավիղը:

10/2=5սմ

Շառավիղ հավասար է 5 սմ

5․ Արդյոք կարելի՞ է տրված ABCD քառանկյանը  արտագծել շրջանագիծ, եթե ∠A=640, ∠ B=950,    ∠C=1060։ Պատասխանը հիմնավորել։

Ոչ չի կարող որովհետև հավասար չեն 180˚

6․ Գտնել կանոնավոր n-անկյան անկյունները,  եթե  n=12։

12-2=10*180=1800/12=150˚

Էներգիա, Կինտիկ Էներգիա, Պոտենցիալ Էներգիա

Էներգիա — Էներգիան այն ֆիզիկական մեծությունն է որը բնութագրում է մարմնի աշխատանք կատարելու ունակությունը։

E

Կինետիկ էներգիա — Մարմնի շարժմամբ պայմանավորված էներգիան կոչվում է կինետիկ էներգիա։

Eկ=p2|2m

Պոտենցիալ էներգիա -Մարմիների պոխազդեցուցյամբ պայմանաորվաց կոչվումա Պոտենցիալ էներգիա։

Eպ=mgh

Prepositions

Choose from the following prepositions at, by, for, from, in, on, with and complete the sentences.

1.Where do you come from ?

2.My cousin lives in Norway.

3.They are walking on the bridge.

4.I don’t like flying, so I went to Paris by bus.

5.You can stay with me tonight.

6.My birthday is on 29th February.

7.I’ll see you at Christmas.

8.Put the books on the table, please.

9.I haven’t seen you in ages.

10.I like this house in the river.

    Use the verbs in brackets to complete the sentences. Use the correct tense.


    1. When I was looking out of the window, I saw John.


    2.  Have you ever played the piano since you left school?


    3. I have not seen him for two days.


    4. When he was trying to open the door, he  dropped (drop) his key.


    5. They have lived in this house since 1987.


    6. My father  was washing his car while my mother and I were preparing (prepare) dinner.


    7. Did you meet her yesterday?


    8. Mary has been in London for three days.


    9. The headmaster entered the classroom when they were writing their exams.

    10. He bought  a new car last week.


    11. I think that they are going to arrive tomorrow morning.


    12. Last Wednesday they were playing chess after they did their homework.

    Choose the correct pronouns to complete the sentences.

    1. The old woman lived alone, with no one to look after her.

    2. these two rings here on my little finger belonged to my grandmother.


    3. When the little boy grabbed the lizard, its tail broke off in his hand.

    4. A baby learns the meaning of words as they are spoken by others and later uses them in sentences.


    5. Some of these clothes are mine and the rest of them belong to Zack.

    6. As for me, I prefer to let people make up their own minds.


    7. The solicitor wrote a letter to Ann and me in which he asked us if we could settle the matter between us.


    8. As no one else cuts it as well as he does, I always have my hair cut at Johnson’s.


    9. They decided to buy the house because its location would allow them to get to work very easily.


    10. Our dog is of a very good breed as it is the offspring of two very champion dogs and inherited their features.

    Պատասխանատվություն և հանդուրժողականություն

    Նպատակը՝

    1.Ինչ նկատի ունեք երբ մեկի մասին ասում եք պատասխանատու մարդ է։

    Երբ մարդը կատարում է իր պարտականությունները, պահում է խոստումները և ընդունում է իր գործողությունների հետևանքները։

    2.Թվարկեք թե ինչ պատասխանատվություն ունեք դուք և ձեր ուսուցիչները։

    Իմ պատասխանատվությունները՝

    1.Սովորել և զարգանալ։

    2.Հարգալից վերաբերմունք

    3.Կարգապահություն

    4.Սոցիալական պատասխանատվություն

    5.Պաշտպանել շրջակա միջավայրը

    Ուսուցիչների պատասխանատվությունները՝

    1.Կրթություն տալ

    2.Արդարություն և օբյեկտիվություն

    3.Մոտիվացնել և աջակցել

    4.Օրինակ ծառայել

    5.Պահպանել կարգուկանոն

      3.Ձեր կյանքում լինու՞մ են իրավիճակներ, երբ ինչ-որ բան կամ ինչ-որ մեկին ներքուստ չեք հանդուրժում, բայց արտաքուստ հանդուրժում եք:

      Այո

      4.Ինչ կլինի, եթե հասարակության մեջ չլինի հանդուրժողականության մթնոլորտ:

      կոնֆլիկտներ, խտրականության և հասարակական անկայունության։

      5.Ինչու՞ է հանդուրժողականությունը կարևոր ժողովրդավարական հասարակությունում:

      Հանդուրժողականությունն ապահովում է բազմազանության համակեցությունն ու ժողովրդավարական արժեքների պահպանումը։

      Պարպամունք 39

      1․Լուծել ոչ խիստ գծային անհավասարումները։

      ա)-2. xE{-2;-∞)

      բ)3x-6≤1-3x-2x+1 3x+3x+2x≤1+1+6. 8x≤8. x≤1. xE(-∞;1}

      գ)2x-1-5+3x≥2-5x 2x+3x+5x≥2+1+5. 10x≥8. x≥0.8 xE{0.8;+∞)

      դ)-2+x+2≤4-x+x2. -2+2-4≤-x+x2-x. -4≤-x -4≥x. xE{-4;+∞)

      2․ Լուծել  0.8x ≥−4 գծային անհավասարումը:

      xE(0;+∞)

      3․ x -ի ո՞ր արժեքների դեպքում է 4x−13 երկանդամն ընդունում դրական արժեքներ։

      xE(4;+∞)

      4․ x -ի ո՞ր արժեքների դեպքում է 5x−20 երկանդամն ընդունում ոչ բացասական արժեքներ:

      xE(4;+∞)

      5. k-ի ո՞ր արժեքների դեպքում է −5k+12 երկանդամն ընդունում 2-ից մեծ արժեքներ:

      kE(2;-∞)

      6. Լուծել անհավասարումը՝

      ա) 3x−6≤−5x+26. 3x+5x≤26+6. 8x≤32. x≤4. xE(-∞;4}

      բ) 2x−5<35−6x. 2x+6x<35+5 8x<40. x<5. xE(–∞;5)

      գ) −4(p+5)≤200.

      դ) 2(4−3y)+4(9−y)≤60 

      ե) (x+4)2−x2<5x+13

      զ) 5x−4≥−3x−8. 5x+3x≥-8+4. 8x≥-4. x≥-2. xE{-2;+∞)

      7․ -2-ը տրված ոչ խիստ անհավասարումների լուծո՞ւմ է: Պատասխանը հիմնավորել։

      ա) 2 + x ≥ 0 որովհետև 2+(-2)=0. 0=0

      բ) 4 + 2x ≤ 0  որովհետև 4+2*(-2)=4+(-4)=0. 0=0

      գ) 7 − x ≤ 0 որովհետև 7-(-2)=9. 9≠0

      դ) 9 + 5x ≥ 2 – 3x որովհետև 9+5(-2)=9+(-10)=-1. 2-3*-2=8. -1≠8

      ե) 4x ≥ −5 + 4x. որովհետև 4*(-2)=(-8). -5+4*(-2)=(-13). -8≠-13

      զ) 2(1 + x) ≤ 2x. 2*1+2x=2+2x=2+2*(-2)=(-4). 2*(-2)=(-4)

      ՀՆԴԿԱՍՏԱՆ

      ՀԱՐՑԵՐ ԵՎ ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔՆԵՐ 

      1. Որո՞նք են Հնդկաստանի աշխարհագրական դիրքի առանձնահատուկ գծերը:

      Հնդկաստանը գտնվում է Հարավային Ասիայում՝ Հիմալայների և Հնդկական օվկիանոսի միջև։ Այն ունի ափամերձ գիծ՝ Արաբական ծովի և Բենգալյան ծոցի երկայնքով։

      2. Բնական ի՞նչ ռեսուրսներով է հարուստ Հնդկաստանը: 

      Հնդկաստանը հարուստ է ածուխով, երկաթով, բոքսիտով, մանգանով, նավթով և բնական գազով։

      3. Ինչպե՞ս են ազդում կլիմայական պայմանները Հնդկաստանի գյուղատնտեսական արտադրության կազմակերպման վրա:

      Կլիման բազմազան է՝ մուսսոնային անձրևները կարևոր դեր են խաղում գյուղատնտեսական մշակաբույսերի աճի ապահովման գործում։

      4.Որո՞նք են Հնդկաստանի բնակչության աճի, կազմի և տեղաբաշխման բնութագրական գծերը:

      Բնակչությունն արագ աճում է, կենտրոնացված է մեծ քաղաքներում, իսկ կազմը բազմազգ է՝ հինդուիստներ, մուսուլմաններ, քրիստոնյաներ և այլոց։

      5. Ի՞նչ գիտես Գանգես գետի մասին:

      Գանգեսը Հնդկաստանի սրբազան գետն է, որը սկիզբ է առնում Հիմալայներից և հոսում դեպի Բենգալյան ծոց։

        Старуха Изергиль

        М.Горький

        Истории, которые рассказывает автор своим читателям, он слышал в Бессарабии, работая вместе с молдаванами на сборе винограда. В один из вечеров, закончив трудиться, все работники ушли к морю, а в тени винограда остались отдыхать только автор и пожилая женщина по имени Изергиль.

        Наступил вечер, по степи плыли тени облаков, и Изергиль, показывая на одну из теней, назвала ее Ларрой, и поведала автору древнюю легенду.

        В одной стране, где земля щедра и красива, жило счастливо человеческое племя. Люди охотились, пасли стада, отдыхая, пели и веселились. Как-то раз во время пира орел унес одну из девушек. Она вернулась только через двадцать лет и привела с собой красивого и статного юношу. Оказалось, все прошедшие годы украденная соплеменница жила с Орлом в горах, и юноша – сын Орла. Когда Орел стал стареть, он бросился с высоты на скалы и погиб, а женщина решила вернуться домой.

        Сын царя птиц внешне не отличался от людей, лишь «глаза были холодны и горды». Он непочтительно разговаривал со старейшинами, а на других людей и вовсе смотрел свысока, говоря, что «таких, как он, нет больше».

        Старейшины рассердились и приказали ему идти туда, куда хочет, – ему не было места в племени. Юноша подошел к дочери одного из них и обнял. Но та, боясь гнева отца, оттолкнула его. Сын орла ударил девушку, она упала и умерла. Юношу схватили и связали. Долго думали соплеменники, какое наказание ему выбрать. Послушав мудреца, люди поняли, что «наказание – в нем самом» и просто отпустили юношу.

        Героя стали называть Ларра – «отверженный». Много лет жил Ларра, вольно обитая возле племени: воровал скот, крал девушек. Стрелы людей не брали его, прикрытого «невидимым покровом высшей кары». Но однажды Ларра приблизился к племени, дав понять людям, что не будет защищаться. Кто-то из людей догадался, что Ларра хочет умереть – и никто не стал нападать на него, не желая облегчить его участь.

        Видя, что не погибнет от рук людей, хотел юноша убить себя ножом, но тот сломался. Земля, об которую бился головой Ларра, уходила из-под него. Убедившись, что сын орла не может умереть, люди племени обрадовались и ушли прочь. С тех пор, оставшись совсем один, гордый юноша бродит по миру, уже не понимая языка людей и не зная, что ищет. «Ему нет жизни, и смерть не улыбается ему». Так был наказан человек за свою непомерную гордость.

        Մ. Գորկի

        Պատմությունները, որոնք հեղինակը պատմում է իր ընթերցողներին, նա լսել է Բեսսարաբիայում՝ մոլդավացիների հետ աշխատելով խաղողի հավաքման ժամանակ։ Մի երեկո, աշխատանքն ավարտելուց հետո, բոլոր աշխատողները գնացին դեպի ծով, իսկ խաղողի ստվերում մնացին միայն հեղինակը և տարեց մի կին՝ անունով Իզերգիլ։

        Երեկո էր, ամպերի ստվերները տարածվում էին տափաստանով, և Իզերգիլը, ցույց տալով ստվերներից մեկը, անվանեց այն Լառրա և պատմեց հեղինակի հնադարյան մի լեգենդ։

        Մի երկրում, որտեղ հողը առատ էր և գեղեցիկ, երջանիկ ապրում էր մի մարդկային ցեղ։ Մարդիկ որսում էին, արածեցնում հոտերը, հանգստանալիս երգում ու զվարճանում։ Մի անգամ, խնջույքի ժամանակ, արծիվը տարավ իրենցից մեկին՝ մի աղջկա։ Նա վերադարձավ միայն քսան տարի անց՝ իր հետ բերելով գեղեցիկ ու վեհաշուք մի պատանու։ Պարզվեց, որ անցած տարիների ընթացքում գողացված աղջիկն ապրել էր արծվի հետ լեռներում, իսկ պատանին՝ արծվի որդին էր։ Երբ արծիվը ծերացավ, ինքն իրեն գցեց ժայռից ու զոհվեց, իսկ կինը որոշեց վերադառնալ տուն։

        Թագավորական թռչնի որդին արտաքնապես չէր տարբերվում մարդկանցից, միայն «աչքերը սառն էին ու գոռոզ»։ Նա անհարգալից խոսեց ցեղի ծերերի հետ, իսկ մյուս մարդկանց նույնիսկ վերևից էր նայում՝ ասելով, որ «նմանները չունեն»։

        Ծերերը զայրացան ու հրամայեցին նրան գնալ, ուր ուզում է, քանի որ ցեղում նրա տեղը չկար։ Պատանին մոտեցավ ծերերից մեկի դստերը և գրկեց նրան։ Սակայն աղջիկը, վախենալով հոր բարկությունից, հեռացրեց նրան։ Արծվի որդին հարվածեց աղջկան, նա ընկավ ու մահացավ։ Պատանուն բռնեցին ու կապեցին։ Երկար մտածեցին ցեղակիցները, թե ինչ պատիժ ընտրեն։ Լսելով մի իմաստունի, մարդիկ հասկացան, որ «պատիժն իր մեջ է», և պարզապես թողեցին նրան ազատ։

        Նրան սկսեցին անվանել Լառրա՝ «մերժված»։ Շատ տարիներ Լառրան ապրեց ցեղի կողքին՝ գողանալով անասուններ, առևանգելով աղջիկներ։ Մարդկանց նետերը չէին դիպչում նրան, քանի որ նա պատված էր «ամենաբարձր պատժի անտեսանելի վահանով»։ Սակայն մի օր Լառրան մոտեցավ ցեղին՝ հասկացնելով, որ չի պաշտպանվելու։ Ինչ-որ մեկը գլխի ընկավ, որ Լառրան ցանկանում է մահանալ, և ոչ ոք չհարձակվեց նրա վրա՝ չցանկանալով թեթևացնել նրա բախտը։

        Տեսնելով, որ չի կարող մահանալ մարդկանց ձեռքից, պատանին փորձեց սպանել իրեն դաշույնով, սակայն այն կոտրվեց։ Հողը, որի վրա նա խփում էր գլուխը, հեռանում էր նրանից։ Հասկացնելով, որ արծվի որդին չի կարող մահանալ, մարդիկ ուրախացան ու հեռացան։ Այդ օրվանից, մնալով բոլորովին միայնակ, հպարտ պատանին թափառում է աշխարհում՝ այլևս չհասկանալով մարդկանց լեզուն և չիմանալով, թե ինչ է փնտրում։ «Նա չունի կյանք, և մահը չի ժպտում նրան»։ Այսպես պատժվեց մարդը իր անհագ գոռոզության համար։

        1.Опишите Ларру.

        Гордый и надменный юноша, сын Орла и украденной когда-то девушки. Он внешне похож на человека, но его глаза холодны, а поведение высокомерно. Он считает себя выше других и не признает племенные законы, не уважает старейшин и не понимает ценности человеческого общества. Ларра отличается своей отчужденностью и одиночеством, а его судьба — вечное скитание без смерти.

        2.Правы ли были старешины в том, что они прогнали Ларру?

        Старейшины поступили справедливо, поскольку Ларра не желал подчиняться законам племени и не признавал их правил. Он вел себя дерзко, неуважительно и даже убил девушку, не понимая ценности жизни. Однако, отпустив его, они обрекли его на страшное наказание — вечное одиночество, которое оказалось жестче любой казни.

        3.Какие чувства вызвала картина убийства девушки?

        Картина убийства вызывает возмущение и тревогу. Ларра не осознавал серьезности своего поступка, совершил убийство без сожалений, что делает его жестоким и бездушным. Это вызывает страх перед такими людьми, которые ставят себя выше других и не понимают последствий своих действий.

        4.Что имел в виду Ларра, говоря, что хочет сохранить себя целым?

        Ларра имел в виду, что не желает изменяться ради людей. Он считал себя особенным и не хотел подчиняться общим правилам, предпочитая сохранить свою индивидуальность, даже если это приведет к одиночеству. Для него подчинение означало потерю собственной сущности.

        5.Люди ответили на жестокость жестокостью. правильно ли это?

        Нет

        Շարժվող ջրի և քամու էներգիայի օգտագործումը

        Շարժվող ջրի էներգիա

        Շարժվող ջրի էներգիան ստացվում է ջրի հոսքից կամ բարձրության տարբերությունից: Սա հիմնականում օգտագործվում է հիդրոէլեկտրակայաններում, որտեղ ջուրը պտտեցնում է տուրբինները՝ արտադրելով էլեկտրաէներգիա:

        Հիդրոէլեկտրակայանների տեսակները

        Մեծ – Արտադրում են շատ էներգիա՝ ապահովելով քաղաքների կամ ավելի մեծ տարածքների էլեկտրամատակարարումը

        Փոքր – Տեղադրվում են փոքր գետերում կամ ջրամբարներում՝ հաճախ փոքր տարածքների էներգիայի կարիքները հոգալու համար։

        Միկրոհիդրոէներգիա – Օգտագործվում է հիմնականում անհատական տնտեսություններում կամ գյուղական համայնքներում։

        Հիդրոէներգիայի առավելությունները

        Հիդրոէներգիայի հիմնական առավելությունն այն է, որ դա մաքուր և կայուն էներգիայի աղբյուր է՝ առանց վնասակար արտանետումների: Սակայն, դրա օգտագործումը կարող է ազդել գետերի հոսքի վրա և փոփոխել ջրային էկոհամակարգերը:

        Քամու էներգիա

        Քամու էներգիան ստացվում է օդի շարժման էներգիայից՝ որն փոխարկվում է էլեկտրաէներգիայի: Քամու տուրբինները հավաքում են այս շարժման էներգիան ու վերածում այն էլեկտրական հոսանքի:

        Այս տեխնոլոգիան ավելի տարածված է այն վայրերում, որտեղ քամին հաճախ և ուժեղ է: Քամու կայանները կարող են լինել մեծ՝ տեղադրված բաց տարածքներում կամ փոքր՝ հարմարեցված գյուղական տարածքներում:

        Քամու էներգիայի առավելությունները

        Քամու էներգիայի հիմնական առավելությունն այն է, որ դա մաքուր, վերականգնվող և շրջակա միջավայրին վնասակար չէ: Այն չի արտադրում վնասակար արտանետումներ և չի սպառվում, քանի որ քամին մշտապես հոսում է: Բացի այդ, այն կարող է լինել էժան, հատկապես այն վայրերում, որտեղ քամին հաճախ ուժեղ է: