Հարավարևմտյան Ասիա, Արևմտյան Ասիա կամ Առաջավոր Ասիա տարածաշրջան Եվրասիա մայրցամաքում։ Այն մարդկության պատմության հնագույն բնօրրաններից է և մի շարք ժողովուրդների պատմական հայրենիքը։ Հայտնի է նաև որպես՝ Մերձավոր Արևելք։ Գտնվում է Միջերկրական, Արաբական, Կարմիր, Սև և Կասպից ծովերի, Ադենի, Օմանի, և Պարսից ծոցերի միջև։ Տարածքը զբաղեցնում է շուրջ 7 միլիոն կմ², որտեղ ապրում է 427 մլն 316 հզ 135 մարդ։ Հարավարևմտյան Ասիայում ուրբանիզացման մակարդակն ավելի բարձր է քան, օրինակ՝ Հարավային ու Հարավարևելյան Ասիայում։ Սոցիալ-տնտեսական զարգացման բարձր մակարդակով առանձնանում է Իսրայելը։ Այստեղ տարածված են ավազային ընդարձակ անապատները, կիսաանապատներն ու օազիսները, իսկ դրանց հարևանությամբ՝ ձյունապատ լեռնագագաթները, կանաչապատ գետահովիտներն ու ծովափերը։
Արևելյան Եվրոպան, բառի նեղ իմաստով, աշխարհագրորեն կենտրոնական և հյուսիսարևելյան Եվրոպան է, որը հիմնականում բնակեցված է սլավոնական ժողովուրդներով, որը կազմում է Եվրասիայի այս թերակղզու տարածքի ⅔-ը։
Վրաստանը պետություն է, որը գտնվում է Անդրկովկասի արևմտյան մասում՝ Սև ծովի արևելյան ափին։ Պատկանում է Արևելյան Եվրոպային և Արևմտյան Ասիային; հաճախ համարվում է Եվրոպայի և Ասիայի խաչմերուկում գտնվող երկիր: Պատմական, մշակութային և աշխարհաքաղաքական առումով այն համարվում է Եվրոպայի մաս: Վիքիպեդիա
Մայրաքաղաքը՝ Թբիլիսի Նախագահ՝ Միխայիլ Գուրամովիչ Կավելաշվիլի Պաշտոնական լեզուն՝ վրացերեն Մայրցամաքը՝ Եվրոպա, Ասիա Բնակչություն՝ 3,715 միլիոն (2023) Համաշխարհային բանկ Տարածք՝ 69700 կմ²
Իտալիան միջերկրածովյան երկիր է հարավային Եվրոպայում, երկար ափով, որը հսկայական ազդեցություն է ունեցել արևմտյան մշակույթի և խոհանոցի վրա: Երկրի մայրաքաղաք Հռոմում են գտնվում Վատիկանը, ինչպես նաև աշխարհահռչակ թանգարաններն ու հնագույն ավերակները: Իտալիայի այլ խոշոր քաղաքներից են Ֆլորենցիան, որտեղ կարող եք տեսնել Վերածննդի դարաշրջանի գլուխգործոցներ, ինչպիսիք են Միքելանջելոյի Դավիթը և Բրունելեսկիի Դուոմոն, Վենետիկի ջրանցքային քաղաքը և Միլանի նորաձևության մայրաքաղաքը:
Մայրաքաղաքը՝ Հռոմ Նախագահ՝ Սերջիո Մատարելլա Վարչապետ՝ Ջորջ Մելոնի Նահանգներ՝ Հարավային Տիրոլ, Հռոմ, Միլան, Նեապոլ, Թուրին Կառավարություն՝ ունիտար խորհրդարանական հանրապետություն Բնակչություն՝ 58,99 միլիոն (2023) Համաշխարհային բանկ Մակերես՝ 302,073 կմ²
Արտազատությունը կենդանի օրգանիզմներում և նյութափոխանակության առանձնահատկությունները
Բոլոր կենդանի օրգանիզմներում սննդի քայքայման և բջջային շնչառության արդյունքում առաջանում են անպիտան մնացորդներ կամ արգասիքներ: Դրանցից շատերը թունավոր են և մահացու: Այդ պատճառով օրգանիզմները դրանք իրենց օրգանիզմից հեռացնում են արտաքին միջավայր:
Նյութափոխանակության հետևանքով գոյացած անպիտան և թունավոր արգասիքների ելքը օրգանիզմից դեպի շրջակա միջավայր կոչվում է արտազատություն:
Ուշադրություն
Արտազատությունը կենդանի օրգանիզմների հիմնական կենսական հատկություններից է:
Շնչառության արգասիք ածխաթթու գազը արտազատվում է անմիջապես շնչառական համակարգի կողմից: Բայց պետք է հեռացնել նաև ավելորդ ջուրը` H2O, մնացորդային աղերը, ազոտ (N) պարունակող թունավոր նյութերը և այլն:
Ջուրը լավ լուծիչ է, ուստի հեռացվում են նաև նրանում լուծված մնացյալ արգասիքները: Հաճախ դրանք կարող են հեռացվել կուտակված չոր մնացորդների տեսքով:
Արտազատությունը տարբեր կերպ է կատարվում բույսերի, կենդանիների և մնացած օրգանիզմների մոտ:
Միաբջիջ օրգանիզմների և ստորակարգ բազմաբջիջների մոտ արտազատությունը կատարվում է մարմնի ամբողջ մակերեսով:
Այս դեպքում սննդառությունն ու շնչառությունը և արտաթորությունը հակադիր գործընթացներ են: Նյութերի մուտքը շրջակա միջավայրից օրգանիզմ ապահովում են սնուցումն ու շնչառությունը: Նյութերի ելքը օրգանիզմից շրջակա միջավայր ապահովում է արտազատությունը:
Այս երկու գործընթացների փոխկապակցված ամբողջությունը կոչվում է նյութափոխանակություն:
Արդյունքում օրգանիզմի և շրջակա միջավայրի միջև տեղի է ունենում նյութերի և նրանցում պարփակված էներգիայի փոխանակում:
Այն կազմավորումները, որոնք ունակ են նյութափոխանակության կոչվում են բաց համակարգեր:
Բույսերի մոտ արտազատությունը կատարվում է երկու ձևով.
1. Ամբողջ մակերեսով: Ջրում չլուծված, չոր մնացորդները կուտակվում են ծածկող հյուսվածքի` կեղևի, վերնամաշկի տակ և հեռացվում դրանց պոկվելու հետ: Օրինակ` կաուչուկային խեժը: Որոշ արգասիքներ հեռացվում են տերևաթափի ժամանակ` տերևներում կուտակված:
2. Տերևի հերձանցքային բջիջներով: Ինչպես արդեն գիտեք հերձանցքներով կատարվում է ջրի գոլորշիացում: Ավելորդ ջուրն ու նրանում լուծված արգասիքները/ավելցուկային աղերը, լուծելի մնացորդները/ հեռացվում են ջրի գոլորշիացմամբ:
Կենդանիների մոտ արտազատությունը կատարվում է հետևյալ կերպ.
1. Պարզագույն կենդանիները արտազատում են մարմնի ողջ մակերեսով:
2. Բարձրակարգ կենդանիների արտազատությունը կատարվում է մասնագիտացված արտազատության օրգան համակարգերի միջոցով:
Օղակավոր որդերի արտազատությունը կատարվում է ձագարաձև հավաքող օրգանների միջոցով, որոնք միասին կազմում են արտաթորության համակարգ:
Միջատների արտազատությունը ապահովում են երկար խողովականման օրգանները` մալպիգյան անոթները:
Ողնաշարավոր կենդանիների, նաև մարդու արտազատությունը կատարվում է բարդ կազմավորված օրգանների` երիկամների օգնությամբ:
Երիկամները մեզի տեսքով օրգանիզմից հեռացնում են ջրի ավելցուկն ու նրանում լուծված մնացյալ արգասիքները:
Արտազատության շնորհիվ կայուն մակարդակի վրա է պահպանվում կենդանի օրգանիզմի ներքին միջավայրն ու քիմիական բաղադրությունը:
Արտազատության խափանման հետևանքով ցանկացած օրգանիզմ թունավորվում է և արդյունքում կարող է մահանալ:
Վերարտադրողական համակարգի օրգանները: Սեռական բջիջների առաջացումը
Կյանքի հարատևման հիմնական պայմանը օրգանիզմների` իրենց նմաններին վերարտադրելու հատկությունն է: Դա իրականանում է բազմացման միջոցով: Գոյություն ունի բազմացման 2 հիմնական եղանակ՝ անսեռ և սեռական:
Բազմացման առավել կատարյալ եղանակը սեռական բազմացումն է, որին մասնակցում են երկու՝ արական և իգական առանձնյակներ: Յուրաքանչյուրում զարգանում են սեռական բջիջներ, իգականում` ձու կամ ձվաբջիջ, արականում՝ սպերմիում կամ սպերմատոզոիդ:
Սպերմատոզոիդի և ձվաբջջի միաձուլումից առաջանում է բեղմնավորված ձու՝ զիգոտ, որը զարգանալով առաջացնում է նոր օրգանիզմ:
Արական սեռական համակարգ:
Արական սեռական համակարգի օրգաններն են զույգ սերմնարանները (ամորձիները), զույգ սերմնածորանները, սերմնաբշտիկները, շագանակագեղձը (պրոստատ) և առնանդամը:
Սերմնարաններն օվալաձև են, ունեն 3−5 սմ երկարություն և 13−30 գ զանգված: Դրանք տեղակայված են ամորձապարկում և կազմված են ոլորուն խողովակներից, որոնցում առաջանում են արական սեռական բջիջները՝ սպերմատոզոիդները:
Սերմնարաններում սինթեզվում են նաև արական սեռական հորմոններ, որոնք ազդում են սեռական համակարգի օրգանների և երկրորդային սեռական հատկանիշների ձևավորման վրա:
Սերմնաբշտիկները և շագանակագեղձը (իր անունը ստացել է շագանակի տեսք ունենալու համար) մշակում են սերմնահեղուկ, որը, միախառնվելով սպերմատոզոիդներին, ձևավորում է սպերման:
Ուշադրություն
1 սմ³ սպերմայում կա 20−60 միլիոն սպերմատոզոիդ:
Յուրաքանչյուր սպերմատոզոիդ ունի գլխիկ, վզիկ և պոչ, որով նա շարժվում է: Սպերմատոզոիդները սերմնատար խողովակներով դուրս են գալիս ամորձապարկից, մտնում որովայնի խոռոչ, ապա բացվում սեռական անդամի միջով անցնող միզանցքը: Սպերման հեռացվում է վերջինիս միջոցով:
Իգական սեռական համակարգ:
Իգական սեռական համակարգի օրգաններն են ձվարանները, արգանդափողերը, արգանդը, հեշտոցը և ամոթույքը:
Ձվարանները զույգ խառը գեղձեր են, որոնք ունեն 3−4 սմ երկարություն և 6−7 գ զանգված: Ձվարաններում առաջանում են ձվաբջիջները և իգական սեռական հորմոնները:
Արգանդը մկանակազմ տանձաձև օրգան է, որի խոռոչը պատված է լորձաթաղանթով: Խոռոչում զարգանում է պտուղը, ապահովվում է նրա զարգացումն ու պաշտպանումը: Արգանդի ստորին մասը՝ վզիկը, տեղադրված է հեշտոցում:
Հեշտոցի մուտքը շրջապատված է մաշկային ծալքերով՝ սեռական շուրթերով և ծածկված է շարակցահյուսվածքային թաղանթով (կուսաթաղանթ):
Ձվարաններում պարբերաբար հասունանում են սեռական բջիջները: Նորածին աղջկա ձվարաններում արդեն կա 400.000 չհասունացած ձվաբջիջ, որոնցից կյանքի ընթացքում հասունանում են 300−500-ը: Մնացացծներն ապաճում են (հետ են զարգանում):
Սեռահասուն օրգանիզմում յուրաքանչյուր ամիս պարբերաբար ձվարաններից մեկում հասունանում է մեկ ձվաբջիջ պարունակող փոքր բշտիկ՝ ֆոլիկուլ: Ձվաբջջի հասունանալուց հետո ֆոլիկուլը պատռվում է, ձվաբջիջը դուրս է գալիս, կատարվում է ձվազատում, ապա արտամղված ձվաբջիջն ընկնում է ձվատար խողովակ՝ արգանդափող, որտեղ ավարտվում է նրա հասունացումը: Ձվազատումից մոտ 12−14 օր անց ձվաբջիջն ընկնում է արգանդի խոռոչ:
Եթե ձվաբջիջը բեղմնավորվում է, առաջացած սաղմը կպչում է արգանդի պատին: Եթե ձվաբջիջը չի բեղմնավորվում, ապա օրեր անց արգանդի լորձաթաղանթի հետ միասին պոկվում, հեռանում է: Գործընթացը ուղեկցվում է ոչ մեծ քանակի արյունահոսությամբ: Այդ երևույթը կոչվում է դաշտան (մենստրուացիա): Այն տևում է 3−4 օր և կրկնվում է 28 օր հետո:
Տղայի և աղջկա սեռական հասունացման առանձնահատկությունները: Սեռական հասունացման շրջանում սեռական հորմոնների ազդեցությամբ զարգանում են երկրորդային սեռական հատկանիշները:
Աղջիկների սեռական առանձնահատկություններն են. մարմնի զանգվածը և հասակը զգալիորեն ավելանում են, մաշկը և մազերը դառնում են ավելի ճարպոտ, մեծանում է մարմնի քրտնարտադրությունը, թևատակերում (անութափոսերում) մազեր են աճում, կրծքագեղձերն աստիճանաբար մեծանում են, լայնանում են կոնքերը և սկսվում է դաշտանը: Այդ հատկանիշները դրսևորվում են 9−11 տարեկան հասակում:
Տղաների սեռական հասունացումն սկսվում է 10−12 տարեկանում և բնորոշվում է հետևյալ առանձնահատկություններով. մեծանում են արական սեռական օրգանները, իրենք դառնում են ավելի թիկնեղ, մազակալում են անութափոսերը և ոտքերը, դեմքը, ձայնը կոշտանում է, պարանոցի առջևի մասում արտահայտվում է «ադամախնձորը» (վահանաճառ) և սկսվում է սերմնարտադրություն:
Вот идут они по тихой улице. Юноша и девушка. По глазам молодых людей видно , что они счастливы.
У девушки букетик гвоздик. Его принес ей юноша. Гвоздики – первый его подарок, и она любуется цветами, украдкой подносит их к губам. Но ей мало быть счастливой самой. Ей хочется , чтобы всем было радостно оттого, что так хорошо ей и ее любимому.
Но как поделиться с людьми своим счастьем? И тут ей приходит в голову неожиданная мысль. Девушка отделяет от букета гвоздику и бросает ее в темноту первого раскрытого окна. В доме, видимо, спят. И одинокий цветок остается на подоконнике.
Раскрытых окон много: жара. И девушка бросает в каждое окно по одной гвоздике. Юноша не останавливает ее, так как понимает, почему она это делает…
Влюбленные уходят.
А наутро люди нашли в своих комнатах – на подоконниках, столах, на полу — красные цветы гвоздики.
а) Перевод текста на армянский язык
Ահա նրանք քայլում են լուռ փողոցով. Երիտասարդն ու աղջիկը։ Երիտասարդների աչքերից պարզ երևում է՝ նրանք երջանիկ են։
Աղջիկը գարնանային մեխակների փնջիկ ունի։ Դրանք նրան նվիրել է երիտասարդը։ Մեխակները նրա առաջին նվերն են, և աղջիկը հիացած նայում է ծաղիկներին, երբեմն ծածուկ մոտեցնում է դրանք շուրթերին։ Բայց աղջկան բավարար չէ միայն սեփական երջանկությունը։ Նա ուզում է, որ բոլորն ուրախ լինեն, քանի որ իրեն ու իր սիրելիին այդքան լավ է։
Բայց ինչպես կիսվել մարդկանց հետ իր երջանկությամբ։ Եվ հանկարծ մի անսպասելի միտք է գալիս աղջկա մտքին։ Նա մեխակի մեկ հատիկն առանձնացնում է փնջից և նետում առաջին բաց պատուհանի մթության մեջ։ Թվում է՝ տանը քնած են։ Եվ մենակ մեխակը մնում է պատուհանագոգին։
Բաց պատուհանները շատ էին. շոգ էր։ Եվ աղջիկը յուրաքանչյուր պատուհանից նետում է մեկ մեխակ։ Երիտասարդը նրան չի կանգնեցնում, քանի որ հասկանում է՝ ինչու է նա դա անում…
Սիրահարվածները հեռանում են։
Եվ առավոտյան մարդիկ իրենց սենյակներում՝ պատուհանագոգերին, սեղաններին, հատակին՝ կարմիր մեխակներ գտան։
Այդպես մի բարի երջանկությունը ծնում է մեկ ուրիշը։
б) Как вы понимаете данное предложение: «Так одно доброе счастье рождает другое.»
Я понимаю это так: когда человек делится своей радостью с другими — пусть даже символически, как в этой истории — он делает мир вокруг чуть светлее. Его добро заражает других, создавая цепочку счастья. Одно доброе чувство может вдохновить других на добрые поступки.
в) Найти синонимичные пары
скучно – тоскливо
весело – радостно
страшно – боязно
грустно – печально
стыдно – совестно
г) Подобрать антонимы
темнота — свет
принес — унес
хорошо — плохо
бросает — поднимает
приходит — уходит
Сказка.
2.ԱՄԵՆԱՊԻՏԱՆԻ ԲԱՆԸ. ԱՎԵՏԻԿ ԻՍԱՀԱԿՅԱՆ
Ժամանակով Արևելքի մի հրաշագեղ աշխարհում արդարամիտ և խելացի մի թագավոր է եղել: Նա ունեցել է երեք որդի:
Եղավ, որ այդ թագավորը ծերացավ և կառավարության սանձը կամեցավ դեռ ողջ օրով հանձնել իր ժառանգներից նրան, որն ավելի ընդունակ կլինի այդ դժավրին գործին: Ուստի մի օր կանչեց որդիներին և ասաց.
-Սիրելի որդիներ, տեսնում եք, որ ձեր հայրը ծերացել է ու էլ չի կարող երկիրը կառավարել: Ես վաղուց իջած կլինեի իմ գահից, եթե կատարված տեսնեի այն միտքը, որ երկար տարիներ պաշարել է հոգիս: Եվ հիմա ձեզանից ով որ իմաստուն կերպով լուծե այդ իմ միտքը, նա կստանա իմ թագը, նա կկառավարե իմ ժողովուրդը:
-Ապրած կենա մեր սիրելի հայրը, սուրբ է մեզ համար նրա վեհ կամքը. Այդ ի՞նչ մեծ միտք է, որ չի կարողացել լուծել նրա իմաստուն հոգին:
-Ահա՛ տեսնո՞ւմ եք այդ ահագին և մեծածավալ շտեմարանը, որ վաղուց շինել եմ: Իմ փափագս էր այդ լցնեի այնպիսի բանով, որ ամենապիտանին լիներ աշախարհիս երեսին և որով կարողանայի բախտավոր դարձնել իմ ժողովուրդը: Այդ շտեմարանը մնում է դատարկ:
Եվ հիմա, ո՛վ ձեզնից կարողանա այդ շտերամանը իր բոլոր անկյուններով, ծայրեծայր, լցնել աշխարհի այդ ամենապիտանի բանով, թող նա արժանի լինի գահին:
Առե՛ք գանձերիցս ինչքան որ կուզեք և առանձին-առանձին ուղի ընկեք քաղաքե-քաղաք, աշխարհ-աշխարհ, գտեք այդ բանը և լցրեք իմ շտեմարանը: Ձեզ երեք անգամ քառասուն օր միջոց եմ տալիս:
Որդիները համբուրեցին հոր ձեռքը և ճանապարհ ընկան:
Ամբողջ երեք անգամ քառասուն օր նրանք շրջեցին քաղաքե-քաղաք, աշխարհե-աշխարհ. տեսան ուրիշ-ուրիշ մարդիկ, ուրիշ-ուրիշ բարքեր ու ժամանակին եկան կանգնեցին հոր առջև:
-Բարով եք եկել, անգին որդիներս, գտե՞լ եք արդյոք և բերել՝ ինչ որ ամենապիտանի բանն է աշխարհում:
-Այո՛, գտել ենք, սիրելի հայր,- պատասխանեցին որդիները:
Եվ հայրն իսկույն վեր առավ որդիներին և գնացին շտեմարանի դուռը. այնտեղ հավաքված էին բոլոր պալատականները և շա՛տ ժողովուրդ:
Թագավորը բացեց դուռը և կանչեց մեծ որդուն.
-Ինչո՞վ կլցնես այս ահագին շտեմարանս, սիրելի որդյակ, ի՞նչ բանով, որ աշխարհում ամենապիտանին լինի:
Եվ մեծ որդին գրպանից հանեց մի բուռ հացահատիկ՝ պարզելով դեպի հայրը՝ ասաց.
-Հացով կլցնեմ այս ահագին շտեմարանը, թանկագին հայր:
Ի՞նչն է աշխարհում ամենապիտանի բանը, քան հացը, ո՞վ կարող է առանց հացի ապրել: Շատ թափառեցի, շատ բան տեսա,- բայց հացից անհրաժեշտ ոչինչ չգտա:
Այն ժամանակ հայրը կանչում է միջնեկ որդուն.
-Ինչո՞վ կլցնես այս ահագին շտեմարանս, սիրելի որդյակ, ի՞նչ բանով, որն աշխարհում ամենապիտանին լինի:
Եվ միջնեկ որդին հանեց գրպանից մի բուռ հող, պարզելով դեպի հայրը՝ ասաց.
-Հողով կլցնեմ ես ահագին շտեմարանը, թանկագին հայր, ի՞նչն է աշխարհում ամենապիտանի բանը, քան հողը: Առանց հողի հաց չկա, առանց հողի ո՞վ կարող է ապրել: Շատ թափառեցի, շատ բան տեսա, բայց հողից անհրաժեշտ ոչինչ չգտա:
Ապա հայրը կանչեց կրտսեր որդուն.
-Ինչո՞վ կլցնես այս ահագին շտեմարանս, սիրելի որդյակ, ի՞նչ բանով, որն աշխարհում ամենապիտանին լինի:
Այդ միջոցին կրտսեր որդին հաստատ քայլերով մոտեցավ շտեմարանին, անցավ շեմքը, գրպանից հանեց մի փոքրիկ մոմ, կայծքարին խփեց հրահանը, կայծ հանեց, վառեց աբեթը, հետո մոմը: Բոլորը կարծում էին, թե նա ուզում է լույսի լուսով լավ զննել շտեմարանը, նրա ահագնությունը:
-Լույսով կլցնեմ այս ահագին շտեմարանը, իմաստուն հայր, լույսով միայն: Շատ թափառեցի, շա՛տ աշխարհներ տեսա, բայց լույսից անհրաժեշտ ո՛չ մի բան չգտա: Լույսն է ամենապիտանի բանը աշխարհում: Առանց լույսի հողը հաց չի ծնի, առանց լույսի հողի վրա կյանք չէր լինի:
Շա՛տ թափառեցի, շա՛տ աշխարհներ տեսա և գտա, որ գիտության լույսն է ամենապիտանի բանը, և միայն գիտության լույսով կարելի է կառավարել աշխարհը:
-Ապրե՛ս,- գոչեց ուրախացած հայրը,- քեզ է արժանի գահն ու գայիսոնը, քանի որ լույսով ու գիտությամբ պիտի լցնես թագավորությունդ և մարդկանց հոգիները:
-Ապրա՛ծ կենա մեր երիտասարդ լուսավոր թագավորը,- գոչեցին ոգևորված պալատականներն ու ժողովուրդը ամբողջ:
А. Исаакян
Вот полный перевод сказки, объяснение пословиц и составленные предложения:
1. Перевод сказки «Самая нужная вещь» (Аветик Исаакян)
Жил когда-то в одном чудесном восточном краю справедливый и мудрый царь. У него было три сына.
Старея, царь решил ещё при жизни передать власть тому из сыновей, кто окажется самым достойным. Он позвал их и сказал:
— Дорогие мои сыновья, я уже стар, и мне тяжело управлять страной. Я давно бы оставил трон, если бы исполнил заветную мечту, что много лет живёт в моей душе. Сейчас, кто из вас мудро решит мою задачу — тот получит корону и станет правителем моего народа.
— Долгая жизнь нашему дорогому отцу! — ответили сыновья. — Расскажи же, в чём состоит твоя великая мысль, которую не смог разрешить даже ты, такой мудрый?
— Видите вон тот огромный амбар, который я построил давно? Я мечтал наполнить его тем, что является самым нужным на свете и чем можно было бы осчастливить народ. Но амбар остался пуст.
А теперь, кто из вас сможет до краёв заполнить этот амбар самой нужной вещью на свете — тот и достоин трона. Возьмите столько золота, сколько нужно, и отправляйтесь каждый по отдельности в города и страны — ищите и найдите эту вещь. Я даю вам по три раза по сорок дней.
Сыновья поцеловали руку отца и отправились в путь.
Они долго странствовали — по разным странам, среди разных людей, видели разные обычаи. И в назначенный срок вернулись к отцу.
— Добро пожаловать, бесценные мои сыновья, — сказал царь. — Нашли ли вы самую нужную вещь на свете?
— Да, нашли, дорогой отец, — ответили сыновья.
Царь взял сыновей и направился с ними к амбару. Там собрались все придворные и много народу.
Открыв дверь, царь спросил старшего сына:
— Чем ты заполнишь этот огромный амбар, любимый сын?
Старший достал из кармана горсть зерна и сказал:
— Я заполню его хлебом, дорогой отец. Что может быть нужнее хлеба? Кто может жить без него? Я много странствовал и не нашёл ничего нужнее.
Царь обратился ко второму сыну:
— А ты чем заполнишь амбар, любимый сын?
Средний сын достал из кармана горсть земли и сказал:
— Землёй заполню, отец. Без земли не бывает хлеба, без земли никто не может жить. Я много видел, но ничего нужнее земли не нашёл.
Царь подозвал младшего сына:
— А ты чем заполнишь амбар, дорогой сын?
Младший сын уверенно подошёл, переступил порог амбара, достал из кармана свечу, зажёг огонь с помощью кремня и осветил помещение.
Все подумали, что он хочет просто осветить амбар.
— Ну, скажи же, чем ты его заполнишь? — нетерпеливо спросил царь.
— Светом, мудрый отец. Только светом. Я побывал во многих краях, но ничего нужнее света не нашёл. Без света земля не даст хлеба, без света нет жизни. Я понял, что самый нужный свет — это свет знаний. Только с помощью света знаний можно править страной.
— Молодец! — воскликнул радостно отец. — Ты достоин короны, ведь светом и знанием ты наполнишь царство и души людей.
— Да здравствует молодой светлый царь! — закричали восторженно придворные и весь народ.
2. Пословицы — объяснение и выбор заголовка
Пословицы:
Сколько голов, столько умов. → У каждого человека своё мнение и способ мышления.
Умный всегда любит учиться. → Настоящий умный человек постоянно стремится к знаниям.
У умной головы сто рук. → Умному человеку всё по плечу — он может многое сделать, потому что мыслит разумно.
Ученье — свет, неученье — тьма. → Знание — это как свет, дающий понимание и путь в жизни. Подходит как заголовок к этой сказке, потому что младший сын показал, что свет знаний — самое нужное.
Умный без денег богат. → Настоящее богатство — это ум, а не деньги.
1.Կհանդիպես նրան բայց հաջողություն չեմ ակնկալում: Ուսին մնացել է խոռոչաձև սպի իսկ հոգում չսպիացող մի ցավ: Մեքենան դղրդյունով անցավ քարե նեղ կամուրջը մի քանի կիլոմետր համաչափ վազքով սլացավ գետի ափով ապա բարձրացավ քարքարոտ ճանապարհով: Թողել եմ ներքև և փառք և գանձ և քեն և նախանձ: Ոչ հայրենիք ունի ոչ տուն ոչ անուն: Կրակը լափեց թե սերմ թե սերմնացան: Նա այն հարուստներից էր որոնց պարսկերեն հորջորջումով կոչում են նովսիքա այսինքն նոր քսակի տեր: Բոլորին զբաղեցնում էր մի միտք այն է վաստակել որքան կարելի է շատ և որքան կարելի է շուտ: Հովիվներն աշխատում էին թաքցնել ոչխարների հոտերը և գուժում էին այդ բոթը: Երիտասարդը մխրճվել էր մինչև հատակը և ոչ մի ապարանք չէր տեսել այդտեղ: Կրակները վաղուց հանգել էին և շարժումը դադարել էր: Տներում վառվում էին կրակները և գյուղի վրա բացվում էր պարզ ու աստղազարդ երկինքը: Հանգչում էին լույսերը և մի ակնթարթում մասրենին կորչում էր խավարի մեջ: 2.Կետերը փոխարինի՛ր հնչյուն, թնդյուն, շառաչյուն գոյականներից և հնչուն, թնդուն, շառաչուն ածականներից մեկով: Իմ մանկության օրերին հորդահոս ու … գետ եմ տեսել: Լեռներում միայն … արձագանքը մնաց: Ուշադիր լսում էի քո երգի ամեն մի …: Մանկան … ծիծաղը վարակեց մեծերին: Այդ մարտի … լսվում էր բավական հեռվում: Ինձ կանչեց-բերեց մեր գետի …: 3.Կետերի փոխարեն գրի՛ր ուն կամ յուն ածանցը: Քամին խաղում էր պաղպաջ… ալիքների հետ: Դողդոջ… ձայնը մատնեց, որ վախենում է: Թվում էր, թե հարսի շրշ… զգեստով աղջիկը քույրս չէ: Սիրով էր տանում հիվանդի քրթմնջ…ն ու բողոքը: Ջրի ճողփ… լսվեց. ուրեմն մոտեցել ենք: Դալար սաղարթի սոսափ…ը խաղաղություն էր բերում: Մոտիկից լսվող ճարճատ…ն անակնկալի բերեց բոլորին: 4. Տրված բառերը տեղադրի՛ր նախադասությունների մեջ: Անվանի՛ր բառերի այդ խումբը: Ծուղրուղո՜ւ, վա՜յ, փի՛շտ, շրը՜խկ, պահո՜, հա՛ֆ-հա՛ֆ, դը՜ռռ, վա՜շ-վի՜շ: …, անպիտա՛ն, ի՞նչ ես բազմել սեղանին: -…,- լսվեց հանկարծ. ուրեմն նրանք մոտենում են տանը: …, հիմա ի՞նչ եմ անելու, ո՞ւր եմ գնալու: Ձորում գետն էր հառաչում՝ …: …, ու վերջ. էլ ոչ մեկը չի մտնի այս սենյակը: …, սա արդեն նորություն է: …, ոսկի եմ գտել: Անվերջ ու միալար դռռում է, ու հենց ականջս է ընկնում՝ …, ուզում եմ փախչել այստեղից: 5. Տրված բառերով նախադասություններ կազմի՛ր: Դրանք ինչո՞ւ են վերաբերական կոչվում: Թերևս, անշուշտ, անկասկած, կարծես թե, իբր թե, նույնիսկ, միայն, ինչ որ է, ոչ: 5․Ի՞նչ արմատներ է հարկավոր ավելացնել մեջտեղում, որ այն լինի ձախ կողմում գրված բառի վերջին արմատ և աջ կողմում գրվածի առաջին արմատ։ Ծամ/․․․/ անք Մարտ/ ․․․/գետ Հաց/ ․ ․ ․ /ծամ Բարի/․ ․ ․ /առատ 6․Գտի՛ր օրինաչափությունը․ո՞ր բառը կլինի հաջորդը։ Քահանա – նախաբան – բանբեր – բերդակալ — կալվածատեր 7․Ո՞ր զույգերի երկու բառերը նույն արմատը չունեն։ Տեր – տիրույթ Շեն – շինարար Գետ – գիտակ Կիրթ – կրթօջախ Սին — սննդարար 8․Նախադասություններում ավելորդ բառեր կան, դո՛ւրս գրիր դրանք։ Շնորհալի այդ աղջիկը նվագում էր ջութակի վրա։ Երիտասարդը հանդիսանում էր այդ նախաձեռնության հեղինակը։ Ֆիզիկան դա մի հետաքրքիր գիտություն է բնության մեջ կատարվող երևույթների մասին։ Տղամարդու արևահար դեմքը ինձ ծանոթ էր թվում։ 9.Տրված գոյականներից, ածականներից, դերանուններից, մակբայներից բայեր կազմի´ր: Ա. Վախ, սանձ, անուն, սուգ, գութ: Բ. Հպարտ, կապույտ, կարծր, կոպիտ, սուր: Գ. Ոչինչ, բոլոր, նույն, ամբողջ: Դ. Հավերժ, հանգիստ, արագ, շատ, քիչ: 10. Տրված բայերից նորերը ստացի´ր դրանք բաղադրելով Բ խմբի նախածանցների հետ: Ա. Տևել, տպել, բացել,դասել, ճառել: Բ. Վեր, արտ, հակ, հար, ստոր: 11. Տեքստից դուրս գրիր բայերը, որոշիր, թե որոնք են Ե խոնարհման, որոնք Ա խոնարհման: Ցատկում էի, երբ լսեցի դպրոցի զանգի ձայնը, և հիշեցի, որ դա ամենից առաջ տխրեցրեց ինձ, քանի որ գիտեի, որ ուշացել եմ: Սակայն մի ակնթարթ անց այլևս չմտահոգվեցի ուշանալուս համար, որպես արդարացում ունենալով թե՛ հասուն տանձերը, և թե՛ ցատկելու հայտնագործությունը: 12. Տրված բայերը դարձրու պատճառական. Սովորել- քնել- պայծառանալ- զգալ- զբաղվել- զնգալ- դադարել- փայլել- նրբանալ- ծաղկել- …Նախադասություններն ընդարձակի´ր ընդգծված հատկացուցիչի և հատկացյալի միջև ավելացնելով փակագծում տրված բառակապակցությունը: Կետադրությանն ուշադրությո´ւն դարձրու: ՕրինակԱրեգակի խավարումը սարսափ առաջացրեց մարդկանց մեջ: (ընդամենը մի քանի րոպե տևող) – Արեգակի ընդամենը մի քանի րոպե տևող խավարումը սարսափ առաջացրեց մարդկանց մեջ: Նոբելի գործարանները ցրված էին Եվրոպայով մեկ: (պայթուցիկ նյութեր արտադրող) Նոբելի կտակը կարծես թե հակասում էր նրա ապրած կյանքին: (մարդկության խաղաղասիրությունն ու զարգացումը խթանող) Վիկտոր Համբարձումյանը դարձավ աստղաֆիզիկայի ամբիոնի առաջին վարիչը: (իր իսկ նախաձեռնությամբ ստեղծված) Նա նկատեց, որ փայտանյութի բաղադրությունր ինչ-որ բանով խաղողի շաքարն է հիշեցնում (թղթի ու արհեստական մետաքսի վերածվող): Քիմիկոսներն էին ելք փնտրում այդ երկրների բնակչությանն օգնելու: (գյուղատնտեսական մթերքների կարիք ունեցող) …Ընդգծված հատկացուցիչների և հատկացյալների կապը հստակ ցույց տալու համար կետադրիր: Առագաստանավի անցյալ դարում ապրած նավապետի գրառումներում մի հետաքրքիր փաստ կա: Վարելահողերի անտառներ հատելու միջոցով ընդարձակման հետ հաճախացան խորշակները, որոնք իսկական պատուհաս են հողագործության համար: Հողի սև մրրիկներից պաշտպանող բարեկամը անտառն է: Մթնոլորտը կեղտոտում են նաև անտառային հրդեհների արևի դեմքր ծածկող ծուխն ու հրաբխային մուրը: Մարդիկ ուտելի քարաքոսի «մանանայի» նման գետնին ցրված հատիկները հավաքում ու ալյուր էին սարքում: Անձրևների և հալոցքի ջրի լեռնային ապարներր մաշեցնող շիթերը քայքայում են նաև շատ հանքային աղեր: ..Խմբերից յուրաքանչյուրին տո՛ւր տրված անուններից մեկը: Ենթադրական եղանակ, հարկադրական եղանակ, հրամայական եղանակ, ըղձական եղանակ, սահմանական (սահմանում-որոշում, հաստատում, կարգավորում) եղանակ: Ա. Գնում ես, գնալու ես, գնացել ես, գնացիր, գնում էիր, գնացել էիր, գնալու էիր: Բ. Գնաս, գնայիր Գ. Կգնաս, կգնայիր: Դ. Պիտի գնաս,պիտի գնայիր: Ե. Գնա՛, մի՛ գնա: … Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ ըղձական եղանակի համապատասխան բայերով: Գոնե մի օր կարգին եղանակ … որ …մի քիչ նստել ծովափին ու ջրային հեծանիվ…: Գոնե մինչև ծովափ… , դրանից հետո ինքներս կգնանք: Երանի թե մի քիչ երկար… ուղևորությունը: Շատ եմ ուզում, որ մի անգամ դելֆին … , մի քանի օր էլ ընկերություն … հետը: Եթե քամին… ու փորձառու նվագները … ծովին ունկնդրել, նրանք կասեն, թե նավի մոտով ինչպիս՞ ձկների վտառ է լողում: 224. Կետերը փոխարինի՛ր տրված բայերի ենթադրական եղանակի համապատասխան ձևերով: Եթե թույլ տան իրենց ուզածն անել, նրանք անտառն էլ … զորքի ու բոլոր ծառերը շարք … (վերածել, կանգնեցնել) Հենց որ սահմանին մոտենաք, ձեզ … ձեր անցյալի ու նպատակների մասին: (հարցուփորձ անել) Թե որ գտնես այդ բույսի սերմերը, ջրի մեջ … ու … մինչև ծլեն: (դնել, թողնել) Եթե կենդանիների կերի մեջ մեծ քանակությամբ արևքուրիկ լինի, կենդանին … ու … (թունավորվել, հիվանդանալ) Եթե ժամանակին չմտածեն կենդանիների կերի մասին, ձմռանը շատ դժվար …կեր հայթաթելը: (լինել) … Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ հարկադրական եղանակի համապատասխան բայերով: Վատ աշխատող շարժիչներն անպայման … ,թե չէ թունավորում են օդը: Մեր քաղաքում սաղարթավոր ծառերը …, որ աղմուկը կլանեն, օդը մաքրեն փոշուց ու վնասակար նյութերից: Մարդիկ …, որ կենդանի բնությունը պահպանելը իրենց ամենակարևոր գործն է: Ամեն մեկը դիմացինի համար …., այն, ինչ կուզեր, որ իր համար անեն մարդիկ: Բնության գեղեցկությունը պահպանելու համար հանքերի շահագործումը …: … Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ հրամայական եղանակի համապատասխան բայերով: (կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու) : Համարձակ …, … նեղ միջանցքը ու երբ հասնես ստորգետնյա անցքի մուտքին, լապտերդ …: Ուշադիր … քարտեզը, … , թե օվկիանոսներում ցրված ինչքա՞ն կղզիներ կան: … բոլոր խորհուրդները, հետո …, ինչպես կամենում ես: Ոչ մեկի գաղտնիքը …, եթե անգամ պատահաբար ես իմացել: -… ինձ, … թռչեմ,- մարդկային լեզվով խնդրեց աղավնին:
1. Բայերը վերլուծելով՝ կբաժանենք ըստ նախադասությունների
1. Կհանդիպես նրան, բայց հաջողություն չեմ ակնկալում:
Կհանդիպես – ապառնի եղանակ, ապառնի ժամանակ, 2-րդ դեմք, եզակի
չեմ ակնկալում – հայտարարական եղանակ, ներկայակատար, 1-ին դեմք, եզակի, ժխտական
2. Ուսին մնացել է խոռոչաձև սպի, իսկ հոգում չսպիացող մի ցավ:
մնացել է – հայտարարական եղանակ, անցյալ ժամանակ, 3-րդ դեմք, եզակի
3. Մեքենան դղրդյունով անցավ քարե նեղ կամուրջը, մի քանի կիլոմետր համաչափ վազքով սլացավ գետի ափով, ապա բարձրացավ քարքարոտ ճանապարհով:
անցավ – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, եզակի
սլացավ – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, եզակի
բարձրացավ – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, եզակի
4. Թողել եմ ներքև և փառք, և գանձ, և քեն, և նախանձ:
թողել եմ – հայտարարական, անցյալ (կամ ավարտված), 1-ին դեմք, եզակի
5. Ոչ հայրենիք ունի, ոչ տուն, ոչ անուն:
ունի – հայտարարական, ներկա, 3-րդ դեմք, եզակի
6. Կրակը լափեց թե սերմ, թե սերմնացան:
լափեց – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, եզակի
7. Նա այն հարուստներից էր, որոնց պարսկերեն հորջորջումով կոչում են նովսիքա, այսինքն նոր քսակի տեր:
էր – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, եզակի
կոչում են – հայտարարական, ներկա, 3-րդ դեմք, հոգնակին
8. Բոլորին զբաղեցնում էր մի միտք, այն է վաստակել որքան կարելի է շատ և որքան կարելի է շուտ:
զբաղեցնում էր – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, եզակի
է – հայտարարական, ներկա, 3-րդ դեմք, եզակի
վաստակել – անորոշ եղանակ (բայի անվան ձև)
կարելի է – անանձ, ներկա, դրական
9. Հովիվներն աշխատում էին թաքցնել ոչխարների հոտերը և գուժում էին այդ բոթը:
աշխատում էին – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, հոգնակին
թաքցնել – անորոշ եղանակ
գուժում էին – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, հոգնակին
10. Երիտասարդը մխրճվել էր մինչև հատակը և ոչ մի ապարանք չէր տեսել այդտեղ:
մխրճվել էր – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, եզակի
չէր տեսել – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, եզակի, ժխտական
11. Կրակները վաղուց հանգել էին և շարժումը դադարել էր:
հանգել էին – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, հոգնակին
դադարել էր – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, եզակի
12. Տներում վառվում էին կրակները, և գյուղի վրա բացվում էր պարզ ու աստղազարդ երկինքը:
վառվում էին – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, հոգնակին
բացվում էր – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, եզակի
13. Հանգչում էին լույսերը, և մի ակնթարթում մասրենին կորչում էր խավարի մեջ:
հանգչում էին – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, հոգնակին
կորչում էր – հայտարարական, անցյալ, 3-րդ դեմք, եզակի
2. Կետերը փոխարինել համապատասխան բառերով
Իմ մանկության օրերին հորդահոս ու շառաչուն գետ եմ տեսել:
Լեռներում միայն թնդյունի արձագանքը մնաց:
Ուշադիր լսում էի քո երգի ամեն մի հնչյուն:
Մանկան հնչուն ծիծաղը վարակեց մեծերին:
Այդ մարտի թնդյունը լսվում էր բավական հեռվում:
Ինձ կանչեց-բերեց մեր գետի շառաչյունը:
3. Կետերը լրացրու ուն կամ յուն ածանցով
Քամին խաղում էր պաղպաջյուն ալիքների հետ:
Դողդոջուն ձայնը մատնեց, որ վախենում է:
Թվում էր, թե հարսի շրշյուն զգեստով աղջիկը քույրս չէ:
Սիրով էր տանում հիվանդի քրթմնջյունն ու բողոքը:
Ջրի ճողփյուն լսվեց. ուրեմն մոտեցել ենք:
Դալար սաղարթի սոսափյունը խաղաղություն էր բերում:
Մոտիկից լսվող ճարճատյունն անակնկալի բերեց բոլորին:
4. Ներդիր բացականչություններ, ապա անվանի՛ր բառախումբը
Բառախումբ՝ բացականչություններ (հուզական բառեր)
Փի՛շտ, անպիտա՛ն, ի՞նչ ես բազմել սեղանին:
Հա՛ֆ-հա՛ֆ,– լսվեց հանկարծ. ուրեմն նրանք մոտենում են տանը:
Վա՜յ, հիմա ի՞նչ եմ անելու, ո՞ւր եմ գնալու:
Ձորում գետն էր հառաչում՝ վա՜շ-վի՜շ:
Շրը՜խկ, ու վերջ. էլ ոչ մեկը չի մտնի այս սենյակը:
Դը՜ռռ, սա արդեն նորություն է:
Պահո՜, ոսկի եմ գտել:
Անվերջ ու միալար դռռում է, ու հենց ականջս է ընկնում՝ դը՜ռռ, ուզում եմ փախչել այստեղից:
5. Վերաբերական նախադասություններ (հետադարձ կապ ունեցող բառեր)
Թերևս վաղն արդեն տեղ հասնենք:
Դու, անշուշտ, ճիշտ ես ասում:
Անկասկած, սա ամենահետաքրքիր գրքերից է:
Կարծես թե անձրև է գալիս:
Նա արեց այնպես, իբր թե ինքն էր հեղինակն:
Նա նույնիսկ չբողոքեց:
Միայն նա հասկացավ իմ լռությունը:
Ի՞նչ որ է, բայց սա ճիշտ չէ:
Սա ոչ հաճելի էր, ոչ օգտակար:
Խումբը կոչվում է՝ վերաբերական/միտքային խոսքի բառեր
6. Արմատ ներդիր
Ծամ/հաց/անք
Մարտ/հուն/գետ
Հաց/ծամ/ծամ
Բարի/սիրտ/առատ
7. Բառի հաջորդը՝ օրինաչափության
Քահանա – նախաբան – բանբեր – բերդակալ — կալվածատեր
Հաջորդը՝ տերօրհնություն կամ տերունական – բառերը միմյանց հետևում են՝ առաջինի վերջից ձևավորելով հաջորդը:
8. Զույգեր, որոնք նույն արմատ չունեն
Տեր – տիրույթ → ունեն նույն արմատ
Շեն – շինարար → չունեն նույն արմատ
Գետ – գիտակ → չունեն
Կիրթ – կրթօջախ → ունեն
Սին — սննդարար → չունեն
Շեն – շինարար, Գետ – գիտակ, Սին — սննդարար → չունեն նույն արմատ
9. Ավելորդ բառեր
Շնորհալի այդ աղջիկը նվագում էր ջութակի վրա։ → «ջութակի վրա» → ջութակ
Երիտասարդը հանդիսանում էր այդ նախաձեռնության հեղինակը։ → հանդիսանում էր
Ֆիզիկան դա մի հետաքրքիր գիտություն է … → դա
Տղամարդու արևահար դեմքը ինձ ծանոթ էր թվում։ → արևահար
10. Բայեր կազմել
Ա. Գոյականներից Վախ → վախենալ Սանձ → սանձել Անուն → անվանել Սուգ → սգալ Գութ → գթալ
Բ. Ածականներից Հպարտ → հպարտանալ Կապույտ → կապույտվել Կարծր → կարծրանալ Կոպիտ → կոպտել Սուր → սրվել
Գ. Դերանուններից Ոչինչ → ոչնչացնել Բոլոր → ամբողջացնել Նույն → նույնացնել Ամբողջ → ամբողջացնել
Դ. Մակբայներից Հավերժ → հավերժացնել Հանգիստ → հանգստացնել Արագ → արագացնել Շատ → շատացնել Քիչ → քչացնել
Տղան ունի 100 մոմ: Ամեն օր նա վառում է 1 մոմ: Յոթ թերայրված մոմից նա պատրաստում է 1 լրացուցիչ մոմ: Կանխատեսենք, թե քանի օր նա կարող է անցկացնել առանց նոր մոմեր գնելու:
Նախնական 100 մոմով նա կապրի 100 օր:
Այս ընթացքում նա կունենա 100 թերայրված մոմ, որից պատրաստում է 100 / 7 ≈ 14 լրացուցիչ մոմ (մնացորդ՝ 2 թերայրված մոմ):
Այս 14 մոմերը վառելով՝ նա կունենա 14 թերայրված մոմ, որոնցից կարող է պատրաստել 2 լրացուցիչ մոմ:
Այս 2 մոմերն էլ վառելով՝ նա կունենա 2 թերայրված մոմ, սակայն այդ 2-ը բավարար չեն մեկ լրացուցիչ մոմ պատրաստելու համար:
Ընդհանուր օրերի քանակը՝ 100 + 14 + 2 = 116 օր:
Պատասխան՝ 116 օր:
Խնդիր 2.
Թուփն ունի 10 ճյուղ: Յուրաքանչյուր ճյուղում կա կամ 5 տերև, կամ 2 տերև և 1 ծաղիկ:
Եթե xx ճյուղում կա 5 տերև, իսկ yy ճյուղում՝ 2 տերև, ապա x+y=10x + y = 10.
Սեդան 2015 թիվը բաժանում է 1-ից 1000-ի վրա: Մեզ հետաքրքրում է մնացորդներից ամենամեծը:
Երբ բաժանիչը 1 է՝ մնացորդը 0:
Երբ բաժանիչը 2 է՝ մնացորդը 1:
Երբ բաժանիչը 3 է՝ մնացորդը 2:
Երբ բաժանիչը 4 է՝ մնացորդը 3: … 1000-ի համար մնացորդը կլինի 2015mod 1000=152015 \mod 1000 = 15.
Ամենամեծ մնացորդը կարող է լինել բաժանիչից 1-ով պակաս, այսինքն՝ 999: 2015-ի համար դա կլինի, երբ բաժանիչը 1000 է:
Պատասխան՝ 999:
Խնդիր 4.
Պետրոսը գումարեց 5 քարտի յուրաքանչյուր զույգի արժեքները և ստացավ 3 թիվ՝ 57, 70, 83:
Եթե 5 քարտերից յուրաքանչյուրի արժեքը a,b,c,d,ea, b, c, d, e է, ապա գումարները ներկայացնենք՝ a+b,a+c,a+d,a+e,b+c,b+d,b+e,c+d,c+e,d+ea + b, a + c, a + d, a + e, b + c, b + d, b + e, c + d, c + e, d + e.
Սակայն տրված է միայն 3 տարբեր գումար: Այսինքն՝ կարելի է եզրակացնել, որ գոյություն ունեն միայն 3 տարբեր զույգային գումարներ:
Հնարավոր զույգերի գումարներն են՝ 57, 70, 83:
Ենթադրենք, որ ամենափոքր գումարով զույգը 57 է, միջինը՝ 70, իսկ ամենամեծը՝ 83:
Արդյունքում, ամենամեծ թվի արժեքը կլինի 83÷2=41.583 \div 2 = 41.5, ինչը անհնար է, քանի որ քարտերի արժեքները բնական թվեր են: Ուստի պետք է նայել այլ զույգերի համադրություններ:
Եթե վերցնենք a+b=57a + b = 57, a+c=70a + c = 70, a+d=83a + d = 83, ապա առաջին քարտի արժեքը՝ a=57−ba = 57 — b, երկրորդ քարտի արժեքը՝ bb, երրորդ քարտի արժեքը՝ c=70−(57−b)=13+bc = 70 — (57 — b) = 13 + b, չորրորդ քարտի արժեքը՝ d=83−(57−b)=26+bd = 83 — (57 — b) = 26 + b.
Այսպիսով, ամենամեծ արժեքը կլինի 26+b26 + b, իսկ bb-ն բնական թիվ է, ուստի ամենամեծ թիվը կլինի 26 + b:
Եթե b=1b = 1, ապա ամենամեծ թիվը 27 է, իսկ եթե b=2b = 2, ապա ամենամեծ թիվը 28 է:
Ռեգբիի թիմը 2022 թվականի մրցաշրջանի յոթերորդ, ութերորդ և իններորդ խաղերում վաստակել է 24, 17 և 25 միավոր։ Թիմի միջին միավորները մեկ խաղում, 9 խաղերից հետո, ավելի բարձր էին, քան առաջին 6 խաղերից հետո: Նրանց միջինը 10 խաղից հետո 22-ից ավելի էր: Ո՞րն է միավորների այն նվազագույն քանակը, որ թիմը կարող էր վաստակել իր 10-րդ խաղում:
Լուծում.
Առաջին 6 խաղերի միջինը լինի AA, 7-9 խաղերի համար՝ 24,17,2524, 17, 25:
Առաջին 6 խաղերի ընդհանուր միավորները՝ 6A6A
7-9 խաղերի ընդհանուր միավորները՝ 24+17+25=6624 + 17 + 25 = 66
9 խաղերի ընդհանուր միավորները՝ 6A+666A + 66
9 խաղերի միջինն ավելի բարձր է, քան առաջին 6 խաղերի միջինը: 6A+669>A\frac{6A + 66}{9} > A 6A+66>9A ⟹ 66>3A ⟹ A<226A + 66 > 9A \implies 66 > 3A \implies A < 22 Առաջին 6 խաղերի միջինը պետք է լինի 21 կամ ավելի քիչ։
10 խաղերից հետո միջինը 22-ից բարձր է: 6A+66+x10>22\frac{6A + 66 + x}{10} > 22 6A+66+x>2206A + 66 + x > 220 x>220−6A−66x > 220 — 6A — 66 x>154−6Ax > 154 — 6A Քանի որ A≤21A \leq 21, ապա 6A≤1266A \leq 126: x>154−126x > 154 — 126 x>28x > 28
Պատասխան: 29 միավոր։
Խնդիր 2.
Նախ պայմանները.
Արմենը ունի վեց հաջորդական թվեր։
Առաջին նետման ժամանակ տեսնում է 6, 7, 8 թվերը։
Երկրորդ նետման ժամանակ տեսած թվերի գումարը 23 է։
Երրորդ նետման ժամանակ տեսած թվերի գումարը 17 է։
Լուծում.
Քանի որ թվերը հաջորդական են, կարելի է դրանք նշանակել այսպես՝ x,x+1,x+2,x+3,x+4,x+5x, x+1, x+2, x+3, x+4, x+5։
Առաջին նետման ժամանակ Արմենը տեսնում է 6, 7, 8:
Այսինքն, երեք թվերից երկուսն են միևնույն ժամանակ տեսանելի։
Այսպիսով, ենթադրենք, որ այս թվերն են x,x+1,x+2x, x+1, x+2։
Երկրորդ նետման ժամանակ թվերի գումարը 23 է։
Կարծես թե, Արմենը տեսել է երեք այլ թվեր։
Եթե առաջին երեք թվերն են 6, 7, 8, ապա մնացած երեքը կլինեն 9, 10, 11։
9+10+11=309 + 10 + 11 = 30, բայց մեր պայմանի համաձայն՝ գումարը 23 է։
Հետևաբար, մեր ենթադրությունը սխալ է։
Փորձենք այլ մոտեցում։
Թվերը կարող ենք դիտարկել որպես 6, 7, 8, 9, 10, 11։
Առաջին նետման ժամանակ տեսնում է 6,7,86, 7, 8։
Երկրորդ նետման ժամանակ տեսնում է 7,8,97, 8, 9, որի գումարը 23 է։
Երրորդ նետման ժամանակ տեսնում է 6,10,116, 10, 11, որի գումարը 17 է։
Հիմա պետք է գտնել մնացած երեք թվերի գումարը։
Մնացած երեք թվերն են 9,10,119, 10, 11։
Այս թվերի գումարը կլինի՝
9+10+11=309 + 10 + 11 = 30
Պատասխան: 30։
Խնդիր 3.
Պայմանները.
Բաբկենը գրել է միայն 7 թվանշանով կազմված թվեր և ստացել է 1015։
Նա 7-ն օգտագործել է 10 անգամ։
Այժմ ուզում է գրել 2023 թիվը՝ օգտագործելով 7-ն ընդամենը 19 անգամ։
Քանի՞ անգամ նա կօգտագործի 77 թիվը։
Լուծում.
1015-ի դեպքում.
Բաբկենը օգտագործել է 7-ն 10 անգամ։ Այսինքն՝ 7 թվերից կազմված թվեր են։
Օրինակ՝ 7, 77, 777, 7777 և այլն։
Մեզ պետք է հասկանալ, թե ինչպես կազմվել է 1015-ը՝ օգտագործելով 7-ներ։
Փորձենք կազմել 1015-ը.
77 × 13 = 1001
7 × 2 = 14
1001 + 14 = 1015
Այսինքն՝ 77-ը օգտագործվել է 13 անգամ։
2023-ի դեպքում.
Այժմ պետք է կազմենք 2023-ը՝ օգտագործելով 7-ն 19 անգամ։
Կարող ենք օգտագործել 77-ը՝ քանի որ այն մեծ թիվ է և քիչ 7-ներ է պահանջում։
Կազմենք 2023-ը՝ օգտագործելով 77-ներ.
77 × 26 = 2002
7 × 3 = 21
2002 + 21 = 2023
Որքա՞ն անգամ օգտագործվեց 77-ը.
26 անգամ։
Պատասխան: 26 անգամ։
Խնդիր 4.
Պայմանները.
Երեք տներում ապրում են մկներ։
Ամեն մի մուկ դուրս է եկել իր տնից և շարժվել դեպի մյուս երկու տներից մեկը՝ ամենակարճ ճանապարհով։
Նկարում նշված են թվերը, որոնք ցույց են տալիս մկների քանակը երեկ և այսօր։
Լուծում.
Նշենք տները A,B,CA, B, C։
Երեկվա մկների քանակը՝ a,b,ca, b, c
Այսօրվա մկների քանակը՝ a′,b′,c′a’, b’, c’
Մենք պետք է հաշվենք այն մկների քանակը, որոնք շարժվել են սլաքի ուղղությամբ։
Եթե AA տանից BB տուն գնաց xx մուկ, ապա AA-ում մկների քանակը կնվազի xx-ով, իսկ BB-ում կմեծանա xx-ով։
Կազմենք հավասարումներ՝ ելնելով տվյալներից։
Նկարում տրված թվերը հաշվի առնելով, կարելի է գտնել, թե քանի մուկ շարժվեց սլաքի ուղղությամբ։
Ենթադրենք, որ xx մուկ շարժվեց AA տանից BB տուն, yy մուկ՝ BB-ից CC տուն և zz մուկ՝ CC-ից AA տուն։
Հաշվի առնելով սլաքների ուղղությունները, կարելի է գտնել x,y,zx, y, z-ի արժեքները։
Եթե առկա լիներ նկարը, կարող էի կոնկրետ թվերով ցույց տալ։ Հիմա ընդհանուր դեպքում, առանց կոնկրետ թվերի, այսքանն է։
Պատասխան: Սլաքի ուղղությամբ շարժված մկների քանակը կգտնվի՝ դիտարկելով փոփոխությունները երեք տներում։
Խնդիր 5.
Պայմանները.
Մարտինը կանգնած է հերթում, որում գտնվողների թիվը 3-ի բազմապատիկ է։
Նրա դիմաց կա այնքան մարդ, որքան հետևում։
Նա տեսնում է երկու ընկերոջ՝ 19-րդը և 28-րդը։
Լուծում.
Քանի որ Մարտինի դիմաց կա այնքան մարդ, որքան հետևում, նշանակում է՝
Մարտինը կանգնած է հերթի կենտրոնում։
Հերթի ընդհանուր մարդկանց քանակը պետք է լինի կենտ թիվ։
Քանի որ հերթում մարդկանց քանակը 3-ի բազմապատիկ է, ամենակարճ նման կենտ թիվը կլինի 33։
Մարտինը կանգնած է 17-րդ տեղում։
Իր դիմաց 16 մարդ կա, իսկ հետևում՝ 16 մարդ։
19-րդն ու 28-րդը՝ երկուսն էլ Մարտինից հետո են, ինչը համապատասխանում է 17-րդ դիրքին։
Պատասխան: Մարտինը կանգնած է 17-րդ դիրքում։
Խնդիր 6.
Պայմանները.
Կա 3 կուղբ, և ոչ մի երկու կուղբ չեն կանգնած կողք կողքի։
Կա ճիշտ 3 կենգուրու, որոնք կանգնած են կողք կողքի։
Պետք է գտնել կենգուրուների ամենամեծ հնարավոր քանակը։
Լուծում.
Ենթադրենք, որ կա nn կենգուրու և 3 կուղբ։
Կուղբերը կանգնած են այնպես, որ իրար չեն կպնում։
Կենգուրուները կանգնած են միավորված խմբերով։
Եթե 3 կենգուրուները միասին կանգնած են, մնացածը կարող են տեղադրվել այնպես, որ խուսափեն կուղբերից։
Առավելագույն կենգուրուների քանակը կլինի, երբ մնացած տեղերը լցվեն կենգուրուներով։
Եթե կուղբերը կանգնած են K1,K2,K3K_1, K_2, K_3 դիրքերում, ապա կենգուրուները կարող են կանգնել n−3n — 3 դիրքերում։
Այսպիսով, 3 կենգուրուները միավորվելով զբաղեցնում են 1 տեղ, և մնացած n−3n — 3 դիրքերում կարող են կանգնել մնացած կենգուրուները։
Այսպիսով, հնարավոր առավելագույն կենգուրուների քանակը կլինի՝ n−3+3=nn — 3 + 3 = n։
Պատասխան: Կենգուրուների ամենամեծ հնարավոր քանակը կստացվի nn-ի հաշվարկից՝ ելնելով նրանից, թե ինչքան տեղ կա։
![hello_html_5d3f041c[1].jpg](https://resources.cdn.imdproc.am/be22e165-c08e-44a7-bb90-1fea99be1f0b/hello_html_5d3f041c%5B1%5D-w694.jpg)
Ալեքս Մելիքյանի բլոգ 