Սև  քթերի  երկիրը:  Ջանի  Ռոդարի

Երկրագնդի  շուրջ  իմ  ուղևորությունների  ժամանակ,  ես  այցելեցի  Ներոնիա  կղզին,  որտեղ  օրենքը  պահանջում  էր,  որ  բոլոր  բնակիչները  ունենային  սև  քիթ:  Սև  ինչպես  ածուխը,  թանաքը  կամ  ֆուտբոլային  մրցավարների  համազգեստը:
Սկզբում  պտտվելով  Ներոնիայի  ճանապարհներով,  կարծեցի,  թե  դիմակահանդես  էր.  մարդիկ  ունեին  կանոնավոր  դեմքեր`  բնական  գույներով,  ոմանք  սպիտակ  մաշկով  էին,  ոմանք՝  մի  քիչ  արևից  խանձված,  ոմանք  էլ՝  վարդագույն.  բայց  դեմքերի  մեջտեղում  բոլորը  ունեին  սև  քթեր,  որ  ասես  դուրս  էին  եկել  կոշիկի  վաքսի  տուփից:

Մտա  մի  պանդոկ  ու  պանդոկապանին,  ում  քիթն  իհարկե  ավելի  սև  էր,  քան  իր  շշերը,  զվարթորեն  հարցրի.

—  Պատահաբար  մի  քիչ  կանաչ  ներկ  չէի՞ք  ունենա:

—  Պարո՛ն,  -ասաց  նա,  —  եթե  տեղացի  չեք,  ապա  լավ  կանեիք,  եթե  չկատակեիք,  իսկ  եթե  օտարերկրացի  եք,  ընդունեք  իմ  խորհուրդը.  անմիջապես  ձեր  քիթը  սև  ներկեք,  կամ  էլ,  վերադարձեք  այն  ճանապարհով,  որով  եկել  եք  ու  հեռացեք  առանց  շրջվելու:

—  Ես  օտարերկրացի  եմ,  —  պատասխանեցի,-  բայց  չեմ  հեռանա:  Ավելին,  սև  քթերի  այս  դեպքն  ինձ  շատ  է  հետաքրքրում,  ու  եթե  ինձ  չբացատրեք,  կկանգնեմ  ձեր  պանդոկի  դռան  մեջ՝  գրավելու  համար  ոստիկանների  ուշադրությունը:

—  Աստծո՛  սիրուն,  —  բացականչեց  պանդոկապանը՝  ձեռքերը  պաղատագին  պարզելով,  —  նման  բան  չանե՛ք,  թե  չէ  ստիպված  կլինեմ  փակել  կրպակս:  Պետք  է  իմանաք,  որ  Ներոնիա  կղզում  մի  հինավուրց  օրենք  կա,  ըստ  որի՝  բոլոր  մարդիկ  պետք  է  ունենան  սև  քթեր:

—  Իսկ  ի՞նչ  կպատահի,  եթե  մեկը,  առավոտյան,  չհիշի,  որ  իր  քիթը  պիտի  սև  ներկի:

—  Ամենաքիչը,  որ  կարող  է  նրան  պատահել,  ձերբակալվելն  է  ու  քթին  հարյուր  մտրակի  հարված  ստանալը:  Բնականաբար  նա  կկորցնի  նաև  իր  աշխատատեղն  ու  ստիպված  կլինի  ողորմություն  խնդրել:  Եթե  երկրորդ  անգամ  նրան  բռնեն  առանց  սև  քթի,  ցմահ  բանտ  կնետեն,  ու  նա  այնտեղ  կմնա  նաև  մահվանից  հետո,  քանզի  բանտում  նաև  գերեզմանատուն  կա:

—  Եվ  դուք  հանդուրժո՞ւմ  եք  այս  ամենը:

—  Ես  պանդոկապան  եմ,  սիրելի  պարոն.  ես  իմ  գործով  եմ  զբաղված:  Ամեն  երեկո  հաշիվներս  եմ  անում`  այսքան  ծախս,  այսքան  շահույթ:  Ի՜նձ  ինչ,  թե  ինչ  գույնի  է  քիթս:

Պանդոկապանին  թողնելով  իր  հաշիվների  ու  բախտի  հետ,  գնացի  զբոսնելու  այդ  կղզում  իմ  քթով,  որ  ուներ  քթի  գույն:  Մարդիկ,  սկզբում,  սարսափահար  հայացք  նետելով  վրաս,  ձևացնում  էին,  թե  չեն  տեսնում  ինձ,  կամ  պարզապես  այնպես  էին  պահում  իրենց,  ասես  ես  գոյություն  չունեմ,  կամ  էլ,  նայում  էին  իմ  մարմնի  միջով,  ասես  թափանցիկ  եմ:

Ուղիղ  կեսօրին,  մի  ոստիկան  ինձ  կանգնեցրեց:

—  Քաղաքացի՛,  —  ասաց  ինձ  խստորեն,-  դուք  խախտել  եք  օրենքը:  Հետևե՛ք  ինձ:

Մարդկանց  մի  փոքր  խումբ  էր  հավաքվել  մեր  շուրջ:  Հենց  այդ  պահին  սկսեց  անձրևել:  Վայրկյանների  ընթացքում  անձրևը  լվաց  նրանց  քթերի  ներկը,  որոնք  երբևէ  արևի  երես  տեսած  չլինելով`  այնպես  էին  սպիտակել,  ասես  հենց  նոր  էին  ելել  լվացքից:

-Դուք  ևս  խախտել  եք  օրենքը,  -ասացի  ոստիկանին:-  Ձեր  քիթը  իմից  սպիտակ  է:

—  Ճի՛շտ  է,-  ասաց  մի  տղա,  որը  լրագրեր  էր  վաճառում:  —  Ոստիկանի  քիթն  էլ  է  սպիտակ:  Մենք  բոլորս  սպիտակ  քթեր  ունենք:

—  Աստծո՛ւ  սիրուն,-  սկսեց  աղաչել  ոստիկանը,-  ես  ընտանիք  ունեմ,  հինգ  երեխա  եմ  պահում:  Հացս  մի՛  կտրեք:  Հետևեցե՛ք  ինձ:

—  Ավելի  շուտ,  ի՛նձ  հետևեք  ,  —  գոռացի  հավաքվածներին:

—  Գնա՛նք  թագավորի  պալատ  ու  ցույց  տանք  մեր  սպիտակ  քթերը:

—  Գնա՛նք,  —  գոռաց  տղեկը,  ու  նրա  հետ  գոռաց  ողջ  բազմությունը:

—  Արդեն  զզվե՛լ  ենք  այս  սև  քթերից,  —  բղավեց  ինչ-որ  մեկը:

Ու  այդպես  սկսվեց  հեղափոխությունը  Ներոնիայում.  Մի  քանի  ժամվա  ընթացքում  ճանապարհները  լցվեցին  սպիտակ  քթավոր  մարդկանցով.  թագավորն  ու  իր  նախարարները  փախան,  պանդոկապանը  երդվեց,  որ  միշտ,  երբ  գնում  էր  նկուղ`  գինին  շշերի  մեջ  լցնելու,  քթի  սև  ներկը  հանում  էր,  իսկ  ոստիկանները  վարձակալում  էին  իրենց  հարևանների  երեխաներին,  որպեսզի  ցույց  տային,  թե  շատ  երեխաներ  ունեն:

Ու  հիմա  ես  կասկածում  եմ,  թե  չլինի՞  անսպասելի  անձրևի  շնորհիվ  եղավ  այդ  ամենը,  կամ  այն  միակ  քաղաքացու  շնորհիվ,  որն  օտարերկրացի  էր  ու  առաջինը  քաջություն  ունեցավ  ցույց  տալու  իր  սպիտակ  քիթը  շողացող  արևի  տակ:

Առաջադրանք:

Կարդացե՛ք ստեղծագործությունը և կատարե՛ք  առաջադրանքը:

Ընտրե՛ք այն մտքերը, որոնք արտահայտում են պատմվածքի գաղափարը, համապատասխանում են հեղինակի ասելիքին և հիմնավորե՛ք։

Իմաստ չունի մանրուքների ետևից ընկնել, երբ կենցաղում ամեն ինչ նորմալ է։
Մարդիկ հարմարվում են գործող օրենքներին, ինչքան էլ դրանք անհեթեթ լինեն, և ոչինչ նրանց ոտքի չի կանգնեցնի։
Բավական է մի կայծ, և հրդեհ կբռնկվի։
Միշտ լինում է մեկը, ով ասում է՝ արքան մերկ է։
Բռնատիրությունը ամրագրվում է նաև անհեթեթ օրենքներով։

Упражнения на повторение :

1. Запишите предложения, употребив выделенные слова во
множественном числе.

Мне понравилась эта русская народная песня. Мне понравились эти русские народные песни.

2. На вечере пел арабский студент, танцевала студентка из Индии, а китайская студентка читала стихи. На вечере пели арабские студенты, танцевали студентки из Индии, а китайские студентки читали стихи

3. У вас есть мое последнее письмо?  У вас есть мои последние письма.

4. На нашей улице есть школа, магазин и детский сад. На нашей улице есть школы, магазины и детские сады.

5. В этом корпусе есть химическая лаборатория, большая аудитория и книжный киоск. В этом корпусе есть химические лаборатории, большие аудитории и книжные киоски.

6. У меня есть этот новый учебник. у меня есть эти новые учебники. 

7. Мне нужен простой карандаш. Мне нужны простые карандаши.

2.Напишите правильно местоимения.
Они учатся в университете. Ты работаешь на рынке? Он говорит правильно.
 Я гуляю в парке.  Мы отдыхаем после занятий.  помнишь, как её зовут?
Вы обедаете дома? Ты читаешь новый журнал? Я не понимаю тебя. Мы
переводим текст. Он знает это слово. Мы умеем писать по-русски. Я рисую
город. Вы узнаёте это место? Они помнят свой дом. Когда ты встаёшь? Где они
гуляют? Вы меня помните? Кому ты звонишь? …

3. Закончите предложения по образцу.
Образец: Я читаю, и они… .
Я читаю, и они читают.

Он работает, и мы работаем . Ты разговариваешь, и они разговаривают . Я спрашиваю, и
ты спрашиваешь .
Мы отвечаем, и вы отвечаете . Он рисует, и я рисую . Мы понимаем, и она понимает  . Он
говорит, и ты говоришь . Мы помним, и они помнят . Он отдыхает, и ты отдыхаешь . Мы
переводим, и вы переводите . Они гуляют, и я гуляю . Я занимаюсь, и она занимается . Брат
работает, и родители работают . Я учусь, и друг учится . Он слушает радио, и они слушают
радио. Мы играем, и дети играют . Я умею готовить, и сестра умеет готовить.
Образец: Я отдыхаю, а они.. .
Я отдыхаю, а они работают.
Преподаватель объясняет, а студенты понимают . Мама готовит обед, а дочь кушает .
Мы читаем, а ты слушаешь . Я слушаю её , а она говорит . Он смотрит фильм, а я читаю книгу . Брат
работает, а сестра отдыхает . Они занимаются, а вы играете . Я учу новые слова, а друг разговаривает
по телефону. Дети играют, а мама готовит  ужин. Бабушка читает сказки, а внук слушает.

4.Поставьте и напишите в скобках вопрос и определите падеж существительного.

Катались ( на ….. ) на машине. (П.падеж).

Шли ( по … ) по площади . ( Д.падеж).

Отплыл ( от … ) от причала. (Р. падеж).

Подбежал ( к …. ) к кровати. (Д. падеж).

Прыгает ( …. ) белка. ( И. падеж).

Достали ( … ) мяч. ( В. падеж)

Гуляли ( за … ) за школой. ( Т. падеж).

Написал ( в ….. ) в тетради. ( П. падеж).

Кружились ( в … ) в воздухе.( П. падеж).

Мылись ( … ) шампунем. ( Т. падеж).

Hello everyone, I’m Alex, my favorite sport is football. My favorite football player is Rafael Leao, He played AC Milan and he plays very well, my favorite football club is Liverpool, They play football very well, I like football very much because I enjoy playing with each other. I go to 125 football school, my coach’s name is Sarkis Abrahamyan, but, I say Friend Sarkis, he is a very good coach. All this time i have been going to football for 5 years now. I play football with my friends and we are playing very well and we are win

Վաղուց,  շատ  վաղուց,  երբ  դեռ  թմբուկները  պատերազմ  չէին  գուժել  հնդիկներին,  պրերիայի  եզրին  մի  գեղեցիկ  գյուղակ  կար։  Այնտեղ  տղամարդիկ  վաղ  առավոտյան  որսի  էին  գնում  և  երեկոյան  տուն  վերադառնում  հարուստ  պաշարով․  կանայք  ուտելիք  էին  պատրաստում,  կար  անում,  իսկ  երեխաները  արևածագից  մինչև  արևմուտ  խաղ  էին  անում։  Բոլորն  էլ  երջանիկ  էին  և  համերաշխ։

Ցերեկները  երկար  ժամանակ  Արևը  փայլում  էր  և  ժպտում  կարմրամորթների  դեմքերին,  անձրև  թափվում  էր  միայն  այն  ժամանակ,  երբ  պետք  էր  լինում  թարմացնել  ձորերի,  գետերի,  լճերի  ջրերը  և  զովացնել  ծառերն  ու  ծաղիկները:
Բայց  տեսեք,  թե  հետո  ինչ  պատահեց․
Աստղերը,  որ  փայլում  էին  ճամբարի  վերևում,  լսեցին  հնդիկների  մասին  և  որովհետև  նրանց  լույսը  շատ  էր  աղոտ  ու  երկիր  չէր  հասնում,  խնդրեցին  իրենց  առաջնորդին՝  Լուսնին,  որ  թույլ  տա  իրենց  իջնել  և  գյուղ  գնալ։

Գիշերային  երկնքի  առաջնորդին՝  Լուսինին,  դուր  չէր  գալիս,  որ  իր  մարդիկ՝  աստղերը,  թափառում  են  ամբողջ  գիշեր  և  վաղ  առավոտյան  անկողին  մտնում,  ինչպես  Առավոտյան  աստղը։  Երբ  այդպիսի  դեպք  էր  պատահում,  նա  ընդհարվում  էր  Արևի  հետ։  Բայց  այդ  գիշեր  նա  արտակարգ  լավ  տրամադրության  մեջ  էր  և  չմերժեց  նրանց  խնդրանքը։  Աստղերն  աշխույժ  ծիծաղելով  և  շատախոսելով  սկսեցին  պատրաստվել  ճամփորդելու  և  ուշք  չդարձրին  այն  խելացի  խորհուրդներին,  որ  Լուսինը  տվեց  իրենց։

―  Դուք  կարող  եք  գնալ  ուր  ուզում  եք,  բայց  զգուշացեք,  որ  հանկարծ  չիջնեք  գետնին։  Եթե  իջնեք  գետին,  դուք  այնտեղ  կմնաք  և  հաջորդ  օրը  Արևը  ձեզ  կայրի,  կսպանի,  որովհետև  նրա  ճառագայթները  ճակատագրական  են  մեզ  համար։

Աստղերը  գնացին։  Նրանց  բախտից  այդ  գիշեր  Լուսինը  կլոր  էր,  այլապես  կկորցնեին  ճանապարհը։  Վերջապես  հասան  հնդիկների  ճամբարը  և  սկսեցին  բոլոր  կողմերից  դիտել։  Հնդիկները  քնած  էին,  միայն  մի  փոքր  տղա,  որ  ապրում  էր  ճամբարի  ծայրին,  դեռ  արթուն  էր։  Տարօրինակ  շշնջոցներ  լսելով,  նա  լարեց  ուշադրությունը  և  իր  վրանի  տանիքի  լուսամուտից  դուրս  նայեց։  Մի  պահ  նրա  սիրտը  կանգ  առավ  տեսածից․  Ինչքա՜ն  շատ  աստղեր  կան  և  ինչքա՜ն  մոտիկ։  Նա  իսկույն  մագլցեց  վեր,  դեպի  վրանի  ծայրը  և  սյունը  շարժեց,  որ  լավ  տեսնի։  Սյունը  դեմ  առավ  ինչ  որ  բանի  և  շրը՜մփ,  վայր  ընկավ։  Աստղը  ցածրից  էր  անցնում,  ուղիղ  վրանի  վրայից,  այդ  պատճառով  ընկավ  գետին  և  իսկույն  դարձավ  մի  գեղեցիկ,  ողբացող  աղջիկ։

―  Տես,  թե  ի՜նչ  արիր,―  հանդիմանեց  նա  տղային,―  ես  այլևս  չեմ  կարող  իմ  քույրերի  հետ  վերադառնալ  և  հենց  որ  լույսը  բացվի,  Արևի  ճառագայթները  կգտնեն  ինձ,  և  ես  կմեռնեմ։

Տղան  ապշահար  նայում  էր  նրան։  Այդ  ընթացքում  աստղերն  արդեն  հասկացել  էին,  թե  ինչ  է  տեղի  ունեցել  և  խուճապահար  ետ  էին  թռչում,  գիտակցելով,  որ  անկարող  են  օգնել  իրենց  տարաբախտ  քրոջը։

Արցունքները  առատորեն  հոսում  էին  սիրուն  աղջկա  աչքերից։  Տղան  խղճահարվեց։

―  Ես  քեզ  կօգնեմ,―  ասաց  նա,―  ցերեկը,  երբ  Արևը  դուրս  գա,  ես  քեզ  կթաքցնեմ  իմ  վրանում  և  նա  չի  կարողանա  քեզ    գտնել։  Բայց  հետո՞  ինչ  կանենք։

―  Եթե  ես  կարողանամ  իմ  գոյությունը  պահպանել  ցերեկը,  երեկոյան  կդառնամ  ծաղիկ  և  կգնամ  կապրեմ  մի  բարձր  ժայռի  կատարին,  որտեղից  կկարողանամ  նայել  ձեր  ժողովրդին,  որովհետև  ինձ  դուր  է  եկել  ձեր  կյանքը։

Նրանք  վարվեցին  այնպես,  ինչպես  որոշել  էին։  Տղան  ամբողջ  օրը  տանը  մնաց  և  ջանք  չխնայեց,  որ  ամենաթույլ  և  ամենահետաքրքրասեր  ճառագայթն  անգամ  հանկարծ  չթափանցի  վրանի  ներսը։  Հենց  որ  օրը  վերջացավ,  աղջիկն  իսկույն  թռավ  ծխնելույզի  օդանցքից  և  շտապեց  տեղ  գտնել  բարձր  ժայռի  վրա,  և  նրա  կատարին  հաջորդ  օրն  անմիջապես  մի  գեղեցիկ  սպիտակ  վարդ  բուսնեց։

Բոլոր  հնդիկները  հիանում  էին,  երբ  տեսնում  էին  գեղեցիկ  ծաղիկը,  միայն  տղային  էր  հայտնի,  որ  դա  այն  փոքրիկ  աստղն  է,  որին  նա  պահեց  իր  վրանում  և  պահպանեց  Արևի  սպանիչ  ճառագայթներից։

Շուտով  աղջիկը  ձանձրացավ  մենակությունից:  Թեև  նա  գյուղին  նայում  էր  հեռվից  և  տեսնում  ճամբարի  կյանքը,  բայց  ոչ  ոք  չէր  կարող  մագլցել  ժայռը  և  զրուցել  նրա  հետ։  Երբեմն-երբեմն  նրան  ընկերակցում  էին  այն  թռչունները,  որոնց  բույնը  այդ  կողմերում  էր։

Այսպես,  նրա  մոտ  զրուցելու  եկավ  մի  փոքրիկ  ցախսարեկ։

―  Ես  այնպես  մենակ  եմ  այստեղ,―  գանգատվեց  սպիտակ  վարդը,―  կարոտ  եմ  մարդկային  ընկերակցության։  Եթե  կարողանայի  պրերիայում  ապրել,  շատ  լավ  կլիներ։

―  Եթե  այդ  է  ցանկությունդ,  ես  կարող  եմ  օգնել,―  պատասխանեց  փոքրիկ  թռչնակը,―  միայն  մի  փոքր  թեքիր  գլուխդ,  որ  քեզ  կտուցովս  վերցնեմ։

Վարդը  հնազանդ  թեքեց  գլուխը.  ցախսարեկը  կտուցով  վերցրեց  նրան  և  դեպի  պրերիա  թռավ։

Պրերիայում  կյանքն  ավելի  ուրախ  էր։  Հնդիկները,  ինչպես  և  զանազան  կենդանիներ,  այցելում  էին  սպիտակ  վարդին։  Բայց  մի  օր  հանկարծ  առավոտյան  վաղ  սարսափելի  ձայներ  լսվեցին։

―  Շտապե՜ք,  շտապե՜ք,―  գոռում  էին  այս  ու  այն  կողմից,―  պետք  է  թաքնվել,  գոմեշի  նախիրն  է  գալիս։

Բոլորը  վազեցին  և  թաքնվեցին՝  ով  որտեղ  կարող  էր։  Շուտով  հորիզոնում  փոշու  հսկայական  ամպ  հայտնվեց,  որը  աստիճանաբար  ավելի  ու  ավելի  մոտեցավ։  Սպիտակ  վարդը  ահաբեկված  գլուխը  թաքցրեց  տերևների  մեջ,  որոնք  սարսափից  լայնացել  էին։  Նախիրն  անցավ  մրրիկի  պես։  Հազարավոր  սմբակներ  այնպիսի  աղմուկ  էին  բարձրացրել,  որ  կարծես  ամպրոպ  ճայթեց։

Երբ  վերջապես  ամեն  ինչ  խաղաղվեց,  սպիտակ  վարդը  գաղտագողի  դուրս  նայեց  տերևների  արանքից։  Պրերիան  բոլորովին  ամայի  էր  դարձել,  և  կյանքի  նշույլ  անգամ  չկար։

―  Ես  չեմ  կարող  այստեղ  մնալ  և  այսքան  փորձություններ  տանել,―  ասաց  աստղն  ինքն  իրեն,―  ավելի  լավ  է՝  տեղափոխվեմ  լճի  վրա  և  այնտեղ  ապրեմ։

Նա  պոկվեց  գետնից  և  շատ  չանցած  ներքևում  երևաց  փայլող  լճի  մակերեսը։  Նա  ցած  իջավ  և  մակույկի  նման  հանդարտ  սահեց  լճի  վրայով։

Հաջորդ  օրը  վաղ  առավոտյան,  երբ  հնդիկները  անցնում  էին  լճի  մոտով,  զարմանքով  նկատեցին,  որ  ջրի  երեսին  սպիտակ  ծաղիկներ  կան։

―  Գիշերային  աստղերը  ծաղիկներ  են  թողել,―  ասացին  երեխաները,  բայց  խելահաս  մարդիկ  թափահարեցին  գլուխները  և  ասացին,  որ  դա  սպիտակ  աստղն  է  իջել  մեզ  մոտ։  Նրանք  ճիշտ  էին։

Այդ  օրվանից  աստղն  ապրում  է  լճի  վրա  սպիտակ  ջրաշուշանի  տեսքով,  և  հնդիկները    Սպիտակ  ծաղիկ  են  կոչում  նրան։

Բառարանային աշխատանք:
1.Դուրս գրիր քեզ անծանոթ բառերը և բացատրիր բառարանի օգնությամբ:

ջրաշուշան-ջրային բույս, աստիճանաբար-Աստիճանական կերպով, գաղտագող-գաղտնաբար, գյուղակ-Փոքրիկ գյուղ:

2.Գտիր տրված բառերին մեկական  հոմանիշ` դեպք, ընդհարվել, մրրիկ,  ճառագայթ, ամայի, գաղտագողի, աստիճանաբար:

դեպք-առիթ,

ընդհարվել-զարնվել,

մրրիկ-Փոթորիկ, 

ճառագայթ-Շառավիղ,

ամայի-Անբնակ,

գաղտագողի-Գաղտնի,

աստիճանաբար-Հետզհետե:

Երկու տասնորդական կոտորակներ բազմապատկելու համար պետք է՝

1) թվերը բազմապատկել`  անտեսելով ստորակետները

2) արտադրյալում աջից ստորակետով անջատել այնքան թվանշան, որքան թվանշան կա ստորակետից հետո երկու կոտորակներում միասին

Բազմապատկենք 11,1 և 0,2 թվերը: Թվերը բազմապատկում ենք՝ անտեսելով ստորակետները: Ստանում ենք՝ 111⋅2=222: Ստորակետով աջից անջատենք երկու թվանշան (յուրաքանչյուր կոտորակում ստորակետից հետո կա մեկական թվանշան՝ միասին կա երկու թվանշան)՝ 11,1⋅0,2=2,22:

Դիտարկենք ևս երկու օրինակ՝

753,4⋅0,01=7,534

0,3⋅20,1=6,03

Եթե արդյունքում ստացվում է ավելի քիչ թվանշան, քան պետք է անջատել ստորակետից հետո, ապա արտադրյալի վերջում կցագրում են զրո կամ մի քանի զրոներ:

753,4⋅0,001=0,7534

41,37⋅0,001=0,04137

0,25⋅0,03=0,0075

Մեծ թվերը բազմապատկելիս կիրառում են «սյունակով» բազմապատկման եղանակը՝

Առաջադրանքներ2

1148: Կատարե՛ք բազմապատկում.

ա) 3,81 ⋅ 2,95=11,2395,

դ) 17,32 ⋅ 896,1=15 520,452

է) 0,1 ⋅ 0,001=0,0001,

բ) 16,387 ⋅ 0,29=4,75223,

ե) 1,11 ⋅ 0,32=0,3552,

ը) 23,57 ⋅ 8,192=193,08544,

գ) 0,782 ⋅ 0,55=0,4301,

զ) 0,92 ⋅ 10,03=9,2276,

թ) 17,17 ⋅ 17,17=294,8089։

1149: Հիմնվելով տասնորդական կոտորակների բազմապատկման կանոնի վրա՝ ձևակերպե՛ք դրական տասնորդական կոտորակն ամբողջ թվով բազմապատկելու կանոնը։

1150: Կատարե՛ք բազմապատկում.

ա) 6,251 ⋅ 7=43,757,

դ) 14,55 ⋅ 2=29,1,

է) 7,86 ⋅ 12=94,32,

բ) 0,302 ⋅ 5=1,51,

ե) 0,04 ⋅ 85=3,4,

ը) 12,5 ⋅ 80=1000,

գ) 18,11 ⋅ 30=543,3,

զ) 6,37 ⋅ 9=57,33,

թ) 31,232 ⋅ 25=780,8։

1151: Հիմնվելով տասնորդական կոտորակների բազմապատկման կանոնի վրա՝ ձևակերպե՛ք ամբողջ թիվը տասնորդական կոտորակով բազմապատկելու կանոնը։

1152: Կատարե՛ք բազմապատկում.

ա) 12 ⋅ 0,36=4,32,

դ) 4 ⋅ 2,575=10,3,

է) 85 ⋅ 18,4=1564,

բ) 200 ⋅ 1,25=250,

ե) 77 ⋅ 0,98=75,46,

ը) 9 ⋅ 34,392=309,528,

գ) 5 ⋅ 66,99=334,95,

զ) 134 ⋅ 1,73=231,82,

թ) 236 ⋅ 7,24=1708,64։

1153: Կատարե՛ք բազմապատկում. ա) 12 ⋅ 0,36 , դ) 4 ⋅ 2,575 , է) 85 ⋅ 18,43, բ) 200 ⋅ 1,25 , ե) 77 ⋅ 0,98 , ը) 9 ⋅ 34,392, գ) 5 ⋅ 66,99 , զ) 134 ⋅ 1,73 , թ) 236 ⋅ 7,24։

արձակագրություն

ակ,արագ,ձուկ,թագ,թույն,գաթա,ձայն,կաթ,նյութ,կար,թան,ական,թուր,նեգր։

1124:Կատարե՛ք հանում.
ա) 3,56 – 2,14=1,42, գ) 111,782 – 65,327=46,455, ե) 0,625 – 0,1=0,525,
բ) 81,22 – 53,12=28,1, դ) 17,1 – 8,256=8,844, զ) 7,35 – 6,35=1։

1126:Կատարե՛ք հանում.
ա) 3 – 0,1=2,9, գ) 10 – 9,68=0,62, ե) 25 – 10,38=14,62,
բ) 5 – 2,63=2,37, դ) 1 – 0,047=0,953, զ) 102 – 96,24=5,76։

1128:Կատարե՛ք հանում.
ա) 1,037 – 1=0,037, գ) 8,002 – 8=0,002, ե) 107,03 – 56=51,03,
բ) 3,263 – 2=1,263, դ) 11,397 – 9=2,397, զ) 34,56 – 29=5,56։

1130:Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) 7,86 + 2,19 = 10,05, գ) 117,18 – 78,939 = 38,241,
բ) 43,19 + 1,924 = 45,114 , դ) 53,27 + 36,73 = 90։

1.Հետևյալ կոտորակը գրիր ավելի կարճ:

68,060000

Պատասխան՝ 17,06

2.Ո՞ր երկու հաջորդական բնական թվերի միջև է գտնվում 1,8 տասնորդական կոտորակը:

1<1,8<2

3.Համեմատիր −7.253 և 7.252 տասնորդական կոտորակները, օգտագործելով <,>,= նշանները:

−7.253<7.252

4.Թվերը դասավորիր նվազման կարգով:

0.7;

Պատասխան՝ 0.9001;0.7204;0.362;0.258;0.93;0.38;0.25;0.7;

5.Համեմատիր 2.4 և 2.48 կոտորակները:

Տեղադրիր <,>,= նշաններից մեկը:

2.4>2.48

6.Պատուհանում տեղադրիր <,> կամ = նշաններից մեկը:

2,312գ>2,3120գ

7.Համեմատիր  9.436 ; 9.435 տասնորդական կոտորակները, օգտագործելով <,>,= նշանները:

9.436>9.435

8.Ընտրիր այն թվանշանները, որոնք աստղանիշի փոխարեն տեղադրելով, ստանում ենք ճիշտ անհավասարություն:

1.33>1.3∗

9

8

1

4

3

7

5

2

9.Թվերը դասավորիր աճման կարգով՝

Պատասխան՝0,5;0,17;0,44;0.83;0.175;0,439;0.5003;0.8004:

10:7,87;  7,78;  7,70;  8 թվերից ո՞րը պետք է տեղադրել ∗ -ի փոխարեն, որպեսզի 7,7<∗<7,8 անհավասարությունը լինի ճիշտ:

Պատասխան՝ 7,7<7,78<7,8

11.Ո՞ր հատվածի երկարությունն է ավելի մեծ:

AB=5683 մմ,KL=569 սմ,XY=78 դմ,TP=2.3 մ

Ընտրիր ճիշտ պատասխանը:

TP

XY

KL

AB

12.

Ընտրիր x-ի այն արժեքները, որոնց համար 0,14<x<0,15 անհավասարությունը ճիշտ է:

0,2

0

0,1401

0,156

0,140

0,146

0,1

1

13.Ի՞նչ թիվ պետք է տեղադրել ∗-ի փոխարեն, որպեսզի −43.44<−∗3.44 անհավասարությունը լինի ճիշտ:

Պատուհանում թվերը տեղադրիր աճման կարգով, անջատիր դրանք ստորակետերով՝ առանց բաց տեղերի:

Պատասխան՝ -43.44<-33.44

Ծյու_ձու

Խոխա_երեխա

Մկլմանդիր-սարդոստայն

Տիյեր_վերև

Տվեր_ներքև

Վենդ_ոտք

Փալաքյան_աստիճան

Փարանդասի_եգիպտացորեն

Կուճիր_փոքր

Եշել_նայել